Expertisecentrum Positive Behavior Support (PBS)
Weten hoe PBS bijdraagt aan een veilig schoolklimaat?
Het expertisecentrum PBS streeft naar duurzame ontwikkeling van professionals in scholen. We dragen bij aan de implementatie van (School-Wide) Positive Behavior Support op tal van scholen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs en in het MBO.
Dit doen we door:
• het schoolbreed opleiden en begeleiden van medewerkers in scholen,
• samen te werken in bestuursverband en in regio’s,
• het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek,
• het ontwikkelen en delen van kennis en ervaring in netwerken.
PBS-trajecten en workshops
Wil je handvatten om probleemgedrag op jouw school aan te pakken of te voorkomen? Dan is ons scholingsaanbod zeker iets voor jou. We bieden zowel korte trajecten als langere opleidingen aan, voor individuen, teams en scholen.
PBS toepassen op jouw school
Wil je verkennen wat PBS voor je leerlingen en personeel kan betekenen? Ben jij opzoek naar een netwerk van PBS-scholen? Of zoek je een manier om samen een positief schoolklimaat neer te zetten? Elke school heeft andere sterke punten, kansen en behoeften, daar passen wij onze aanpak op aan.
Vanuit het expertisecentrum helpen we je graag met een plan op maat. We voeren graag vrijblijvend een verkennend gesprek.
Onze projecten
-
1. PBS in je school
PBS invoeren op je eigen school kan op veel verschillende manieren: je kan een externe PBS coach inhuren, een interne PBS coach opleiden en/of het hele team scholen, en je aansluiten bij een netwerk van scholen die PBS aan het invoeren zijn. Overleg daarom altijd met één van onze consultants om te kijken wat het beste bij jouw situatie past.
-
Netwerkleren
Als expertisecentrum zijn wij overtuigd van de kracht van netwerken van lerende professionals. Vraagstukken uit de praktijk zijn de basis voor de bijeenkomsten die worden gerealiseerd op één van de scholen van de deelnemers aan het netwerk.
-
Certificeren van je school
Namens het SWPBS netwerk Nederland, certificeert het expertisecentrum scholen als PBS school.
-
Pijlers en principes van PBS in de praktijk
Door je team te leren wat PBS inhoudt en te trainen in de belangrijkste interventies, biedt je medewerkers handvatten om binnen relatief korte tijd te ervaren hoe PBS werkt.
-
School in nood
Samen met de school maken we een analyse van de situatie, prioriteren we de benodigde activiteiten en gaan aan de slag.
-
-
2. PBS organisatiebreed
Als meerdere scholen in een organisatie werken met PBS, is het belangrijk om te kijken hoe je de krachten kunt bundelen. In samenwerking ontwikkelen wij een passend scholingsaanbod voor de medewerkers van de organisatie. Zij worden geschoold in de basisprincipes van (SW)PBS.
-
Samen Opleiden
Het expertisecentrum leidt interne opleiders op en monitort de scholing. Samen geven we vorm aan een scholingsplan op maat. Hierbij gebruiken we de module, pijlers en principes van SWPBS in de praktijk.
-
-
3. PBS Tools en instrumenten
Jarenlange ervaring in de praktijk in combinatie met praktijk gestuurd wetenschappelijk onderzoek heeft een aantal praktische tools en instrumenten opgeleverd. Kijk wat deze beproefde instrumenten voor jouw praktijk kunnen betekenen
-
Praktijkboek PBS
Het praktijkboek PBS biedt vele oefeningen en werkvormen om zowel individueel als in teamverband aan de slag te gaan met het invoeren van (elementen van) PBS in de eigen school.
-
Lesson Study Gedrag
In kleine professionele leergemeenschappen ontwikkelen leraren samen een gedragsles die aansluit op klassenmanagement en gedragsvraagstukken die zij in hun eigen praktijk ervaren. Zij proberen die uit in de klas en stellen de les bij op basis van observaties.
-
Data-gestuurd werken
Werken aan een concrete als lastig ervaren situatie in je klas of school helpt niet alleen om de situatie oplossingsgericht aan te pakken maar creëert ook draagvlak onder leraren om met PBS aan de slag te gaan.
-
TFI & SET
Twee eenvoudige instrumenten (TFI & SET) zijn voor Nederlandse scholen beschikbaar om te meten in hoeverre PBS is ingevoerd in de school en een plan van aanpak voor het vervolg op te stellen.
-
-
4. PBS en het lectoraat
Als expertisecentrum werken we nauw samen met het lectoraat Inclusieve Leeromgevingen. De focus van het lectoraat ligt op het ontwerpen van onderwijsleeromgevingen die goed onderwijs bieden aan álle leerlingen en studenten. Onderwijs dat is ontworpen via bewuste, collaboratief gerichte onderwijs- en onderzoeksactiviteiten en zich richt op het toewerken naar inclusievere leeromgevingen.
-
SWPBS in het VO
We doen (in twee fases) onderzoek naar de uitdagingen en succesfactoren van het implementeren van SWPBS in het VO
-
Goed beginnen met gedrag
Startende leraren basisonderwijs worden in kleine professionele leergemeenschappen ondersteund in de omgang met klassenmanagement- en gedragsvraagstukken aan de hand van Lesson Study Gedrag.
-
Goed beginnen met gedrag voor zij instromers
Zij-instromers in het beroep van leraar basisonderwijs worden tijdens hun opleiding in kleine professionele leergemeenschappen begeleid in de omgang met klassenmanagement- en gedragsvraagstukken aan de hand van Lesson Study Gedrag.
-
Schoolbreed samen werken aan gedrag
In een pilot op zeven basisscholen die met SWPBS werken is door middel van Lesson Study-Gedrag (LS-G) gekeken of leraren zich ondersteund voelden in het samen ontwerpen van gedragsinterventies voor alledaagse probleemsituaties.
-
Samenwerken met ouders
In vijf focusgroepen zijn 27 leraren en directeuren van SWPBS scholen geïnterviewd over hun samenwerking met ouders.
-
SWPBS op Nederlandse basisscholen
In drie studies is gekeken naar de implementatie en effecten van School-Wide Positive Behavior Support op Nederlandse scholen.
-
SWPBS en sociale veiligheid in het speciaal onderwijs
Onderzoek naar hoe School-Wide Positive Behavior Support (SWPBS) ingezet kan worden op speciaal onderwijs om een positief en veilig schoolklimaat tot stand te brengen
-
Een aantal producten uitgelicht
Het boek PBS praktijkboek(opent in nieuw tabblad) laat met praktijkvoorbeelden zien hoe en waarom PBS in ons land een plek heeft gekregen. Ook biedt het boek praktische oefeningen en handige documenten zoals checklists en vragenlijsten en er is informatie opgenomen over onderzoek naar PBS in de Nederlandse context.
Auteurs: Joke Kamstra, Monique Nelen, Anita Blonk, Martijn Willemse en Sui Lin Goei
Ontmoet onze experts
Joke Kamstra
Joke is senior docent, consultant, procesbegeleider en ervaringsdeskundige in school- en organisatieontwikkeling. In haar onderzoek richt ze zich op het effect van netwerkleren.
LinkedIn (opent in nieuw tabblad)Monique Nelen
Monique is gepromoveerd op onderzoek naar SWPBS en verbonden aan de thema’s meergelaagde ondersteuningsmodellen, professionele ontwikkeling van leraren en inclusief opleiden.
LinkedIn (opent in nieuw tabblad)Anita Blonk
Anita is als externe expert verbonden aan het expertisecentrum. Zij richt zich op het ondersteunen van scholen bij zogenaamde thuiszitters problematiek.
LinkedIn (opent in nieuw tabblad)Maike Rea
Maike is ontwikkelingspsycholoog en werkt als senior onderwijsadviseur. Bij het expertisecentrum voert ze begeleidingstrajecten en korte scholingen op het gebied van PBS uit.
LinkedIn (opent in nieuw tabblad)Joske van der Sluis
Joske is ontwikkelpsycholoog en werkt als onderwijsadviseur op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag. Ze is sinds 2024 verbonden aan het expertisecentrum.
LinkedIn (opent in nieuw tabblad)Wij delen graag kennis: lees al onze publicaties
Onze onderzoekers van het Expertisecentrum PBS publiceren met regelmaat over hun onderzoek. Hun publicaties zijn van grote waarde voor de maatschappelijke en economische ontwikkeling van Nederland en zijn te vinden in de HBO Kennisbank. Zo garanderen wij open access tot alle resultaten van en handvatten uit ons praktijkgericht onderzoek, zodat ook jij die informatie kan (her)gebruiken.
Publicaties onderzoeker Monique Nelen
Ben je benieuwd naar de publicaties van onze onderzoeker Monique Nelen? Deze zijn te vinden via de research database op ResearchGate.
Meer weten?
Wat kan het expertisecentrum voor jou betekenen? Onderzoek dit samen met ons! Neem contact op met Joke Kamstra.