Weten hoe we bijdragen aan een goed leven met dementie?
Het aantal mensen met dementie in Nederland neemt sterk toe. Een groot deel van hen woont thuis. In onze omgeving krijgen we dus steeds meer te maken met dementie. Niet alleen de (toekomstige) professionals in de zorg, maar ook binnen de familie, vriendenkring, in de wijk, bij een vereniging of in winkels. Binnen het lectoraat Goed Leven met Dementie vinden we het belangrijk dat er naast de uitdagingen die dementie met zich meebrengt, ook aandacht is voor wat er wél kan. Aandacht voor behoud van autonomie, inclusie, participatie, waardigheid, welbevinden en zingeving. We doen praktijkgericht onderzoek en verbinden dit met het onderwijs. Zo kunnen (toekomstige) professionals de meest recente onderzoeksbevindingen meenemen in hun professionele ontwikkeling. Op deze manier dragen we bij aan een goed leven met dementie.
Wat onderzoeken wij in de praktijk?
Met onze onderzoeksprojecten willen we aansluiten bij vragen die leven in de praktijk en tot toepasbare oplossingen en producten komen. Daarom kiezen we vaak voor participatief actieonderzoek. Gezamenlijk werken, leren, innoveren en onderzoeken staat hierin centraal. Onze onderzoekers doen dit samen met mensen met dementie, mantelzorgers, vrijwilligers, zorg- & welzijnprofessionals, studenten en beleidsmakers. Wij willen een duurzame learning community ontwikkelen, waarin we bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken op het vlak van goed leven met dementie. Wil je meer weten over een project? We vertellen je er graag meer over en delen onze kennis met je.
-
De betekenis van een goed leven met dementie
Bekijk onze projecten binnen dit thema
-
Innovaties in de leef- en zorgomgeving
Bekijk onze projecten binnen dit thema
-
Toegang tot en afstemming van zorg en ondersteuning
Bekijk onze projecten binnen dit thema
-
Doorsnijdend
Bekijk onze projecten binnen dit thema
-
-
VRbeelding
Veel mensen zijn bang om dementie te krijgen, uit angst voor een slechte kwaliteit van leven. Deze angst staat de gezondheid en welzijn van mensen met en zonder dementie in de weg. Ook bepaalt deze angst hoe mensen omgaan met mensen met dementie. Nemen zij bijvoorbeeld afstand of creëren zij juist mogelijkheden om mensen met dementie te laten participeren? Hoewel negatieve associaties met dementie goed te begrijpen zijn, is het volgens het VRbeelding-consortium belangrijk om te laten zien dat het ook mogelijk is om goed te leven mét dementie.
Doel en onderzoeksopzet
We onderzoeken welke (angst)beelden over leven met dementie heersen onder burgers. Ook onderzoeken we welke beelden ervaringsdeskundigen, dat wil zeggen mensen met dementie, mantelzorgers en zorg- en welzijnsprofessionals, daartegenover kunnen zetten. We gebruiken hierbij inclusieve onderzoeksmethoden. Zo vragen we grote groepen burgers om foto’s in te sturen over hun beeld van leven met dementie. Ervaringsdeskundigen bekijken deze beelden in werksessies en interviewen elkaar hier vervolgens over. Ze bepalen daarna welke angstbeelden binnen VRbeelding worden aangepakt. Vervolgens schrijven burgers en ervaringsdeskundigen, onder professionele begeleiding, een script voor een Virtual Reality-film en ontwikkelen een bijbehorende training. Op deze manier beogen we bij te dragen aan het verminderen van angst voor dementie en het vergroten van kennis onder mantelzorgers en professionals om goed leven met dementie te faciliteren.
- Status: lopend, juni 2022-mei 2024
- Partners: hogeschool Windesheim, lectoraat Goed Leven met Dementie, lectoraat ICT-innovaties in de Zorg en opleiding Verpleegkunde; Fontys Paramedische Hogeschool, lectoraat Health Innovations&Technology; Beleef Dementie bv.; Netwerk Dementie Drenthe; Denktank 60+ Noord; Stichting Pelita en Alzheimer Nederland.
- Financiering: VRbeelding wordt mogelijk gemaakt vanuit het programma Citizen Science voor Gezondheid en Zorg van ZonMw. Het samenwerkingsproject is medegefinancierd met PPS-toeslag die door Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health, beschikbaar is gesteld ter stimulering van publiek-private samenwerkingen.
Meer weten?
Neem contact op met dr. Franka Bakker, projectleider van VRbeelding, via fc.bakker@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).
- Status: lopend, juni 2022-mei 2024
-
Goed leven: een holistische visie op ouder worden
In zorg- en welzijnsland is een verschuiving te zien in de benadering van gezondheid en welzijn. In samenwerking met de opleiding Toegepaste Gerontologie is een eerste aanzet gedaan voor een framework voor Goed Leven, waarin via een holistische kijk naar (goed) ouder worden gekeken wordt. Dat gaat verder dan nu vaak het geval is in de individuele zorg- en hulpverlening. En verder dan Positieve Gezondheid. Het is de balans tussen individu én omgeving die maakt hoe mensen goed oud kunnen worden.
Doel en onderzoeksopzet
Wij willen een duidelijk kader (door)ontwikkelen van waaruit het goede leven voor mensen (met dementie) onderzocht en gefaciliteerd kan worden. De eerste versie van dit kader is gebaseerd op gerontologische theorieën over goed ouder worden en gesprekken over het goede leven met thuiswonende en redelijk vitale ouderen. Een verdiepingsslag wordt gemaakt voor een Goed Leven met Dementie, op basis van literatuurstudie en gesprekken met ouderen, mantelzorgers en zorg- en welzijnsprofessionals.
- Status: Lopend, 2018 - heden
- Partners: Toegepaste Gerontologie, ouderen en professionals betrokken bij het lectoraat
Meer weten?
Neem contact op met dr. Franka Bakker, associate lector, via fc.bakker@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).
Publicaties
- Bakker F, Harps-Timmerman A, Veerman M, Van den Berg A, Smits C. Goed Leven, een holistische visie op ouder worden. Tijdschrift voor Positieve Psychologie, 3, 35-40. Ga naar de publicatie op ResearchGate(opent in nieuw tabblad).
-
ZINSITIEF: sensitief voor zingeving in sociaal werk
Zingeving draagt bij aan een goed, gezond en zinvol leven. Gedurende de levensloop krijgen mensen te maken met zingevingsvragen. Bij het ouder worden kan dat bijvoorbeeld gaan over hoe het leven in te richten na verlies van een partner, het wegvallen van een sociaal netwerk, eenzaamheid, relatieproblemen, pensionering, verhuizing, gezondheidsklachten, of het naderende einde. Vroegtijdige signalering van zingevingsvragen en professionele ondersteuning kan helpen om gezondheidsproblemen te voorkomen en bijdragen aan een goed en zinvol leven.
Doel en onderzoeksopzet
We willen een beweging op gang brengen op het terrein van het:
- Versterken van competenties om zingevingsmomenten en -vragen te herkennen
- Samenwerken van sociaal werkers en vrijwilligers met geestelijk verzorgers
- Verbeteren van de ondersteuning ten aanzien van een goed en zinvol leven onder thuiswonende ouderen
Sociaalwerkorganisaties, netwerken palliatieve zorg, geestelijk verzorgers, ouderen, vrijwilligers, studenten en onze onderzoekers werken samen aan dit thema, in werkgroepen in Nijmegen, Zwolle, Dalfsen en Meppel. De leden komen regelmatig bijeen voor kennisdeling, het stellen van verbeter-/ontwikkeldoelen, en het formuleren van actieplannen. Buiten deze bijeenkomsten verzamelen de werkgroepleden informatie over behoeften en verbeter- en samenwerkingsmogelijkheden, en testen zij nieuwe werkwijzen in de praktijk samen met hun collega’s.
- Status: Lopend, april 2020 - april 2022
- Partners: Saam Dalfsen, WijZ Zwolle, Welzijn MensenWerk Meppel, Netwerk Palliatieve Zorg Drenthe-Steenwijkerland, Netwerk Palliatieve Zorg Zuid Gelderland, Netwerk Palliatieve Zorg IJssel-Vecht & Noordoost- Overijssel
- Financiering: ZonMw, programma Zingeving en Geestelijke Verzorging
Meer weten?
Neem contact op met dr. Franka Bakker, associate lector, via fc.bakker@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad). Lees de infoflyer voor meer informatie over het project, of lees het eindverslag(opent in nieuw tabblad) van Prozins voor meer informatie over de voorloper van dit project.
-
Demenzien
Mensen met dementie worden steeds afhankelijker van anderen, maar willen óók eigen keuzes blijven maken. Mantelzorgers en zorgverleners willen zorgen voor welbevinden en waardigheid van de persoon met dementie, maar weten niet goed hoe. Demenzien is een methode die hierbij kan helpen.
Doel en onderzoeksopzet
Dit project onderzoekt hoe Demenzien de relatie tussen mensen met dementie, mantelzorgers en zorgverleners in het verpleeghuis kan verbeteren. Aan de start van het traject wordt een literatuurstudie gedaan en worden interviews afgenomen onder zorgverleners, mantelzorgers en mensen met dementie. De bevindingen die hieruit volgen geven een theoretische onderbouwing om Demenzien verder te ontwikkelen.
Onderzoekers, zorgverleners, mantelzorgers en mensen met dementie werken samen in verbeterteams. Zij gebruiken Demenzien en bespreken systematisch hun ervaringen hiermee. Zo wordt Demenzien aangepast en maken we een duidelijke handleiding en scholing.- Status: lopend, december 2019 - juni 2023
- Partners: De Zorgcirkel, Laurens, Accolade Zorg, C van Belle, Patty van Belle, Axon leertrajecten, Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen (UKON), Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), Alzheimer NL Flevoland
- Financiering: ZonMW
Meer weten?
Neemt contact op met dr. Leontine Groen-van de Ven via lm.groen-vande.ven@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).
-
VRbeelding
-
-
Innovaties in de leef- en zorgomgeving
Op dit moment lopen er geen projecten binnen dit thema. Het lectoraat heeft echter wel veel expertise op dit terrein, en hoopt binnenkort projecten binnen dit thema te kunnen starten.
-
Innovaties in de leef- en zorgomgeving
-
-
De Gesprekswijzer Dementie
Thuiswonende mensen met dementie en hun naasten stellen het nemen van beslissingen over toekomstige zorg vaak uit. Toch is het belangrijk om vroegtijdig het gesprek over toekomstige zorg aan te gaan, zodat de persoon met dementie nog in staat is zijn voorkeuren aan te geven. Ook voor professionals (casemanagers dementie, huisartsen, POH's) is het aangaan van het gesprek over de toekomst met mensen met dementie en hun mantelzorgers lastig. Om hen daarbij te helpen, beoogde dit project een leidraad te ontwikkelen die de professional kan gebruiken voor het gesprek over zorg en ondersteunig in de toekomst.
Doel en onderzoeksopzet
Fase 1: Verkennend onderzoek bestaande uit literatuurstudie, interviews, focusgroepen met mensen met dementie, mantelzorgers en zorgverleners. Fase 2: Ontwikkeling van de leidraad. Deze kreeg de vorm van de Gesprekswijzer Dementie. Fase 3: Proefimplementatie met de concept Gesprekswijzer Dementie in de eerstelijnszorg (casemanagers, huisartsen).
DE GESPREKSWIJZER IN HET KORT
De Gesprekswijzer werkt volgens een principe van drie stappen:
Stap 1: De juiste momenten kiezen om wensen en voorkeuren van mensen met dementie en hun naasten te bespreken. In dit deel van de Gesprekswijzer staan voorbeelden van momenten waarop een gesprek over passende zorg goed mogelijk is.
Stap 2: Het levensverhaal van de zorgvrager in kaart brengen met behulp van een aantal richtinggevende kennismakingsvragen ('Hoe zou u zichzelf omschrijven?'; 'Welke talenten heeft u?'; 'Waarmaakt u zich zorgen over?', enzovoort).
Stap 3: De zes thema's bespreken in volgorde van prioriteit en relevantie: dagelijks plezier, dagelijkse zorg, medische behandeling en beleid, omgaan met dementie en levenseinde, financiën en juridische aspecten, wonen en sociaal netwerk. Elk van deze zes gespreksthema's heeft een eigen kleur en bij ieder thema zijn voorbeeldvragen geformuleerd.
- Status: Afgerond
- Looptijd: 2016-2018
- Partners: Consortium Ligare, Hogeschool Saxion, Netwerken palliatieve zorg IJssel-Vecht en Drenthe, Dementienetwerken IJssel-Vecht en Drenthe.
- Financiering: ZonMW
Meer weten?
Neem contact op met Dr. Leontine Groen-van de Ven via lm.groen-vande-ven@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)
Publicaties
Helpen bij proactieve zorgplanning. Een nieuwe tool voor eerstelijnszorgverleners. Ga naar de publicatie
Gesprekswijzer voor proactieve zorgplanning. Bij dementie of vergeetachtigheid. Ga naar de publicatie op de hbo-kennisbank(opent in nieuw tabblad)
-
OOG-methodiek: cultuursensitief Omgaan met Onbegrepen Gedrag bij dementie thuis
Wijkverpleegkundigen en casemanagers zorgen steeds vaker voor niet‐westerse migranten met dementie en hun mantelzorgers. Onbegrepen gedrag zoals agressie of apathie komt veel voor bij mensen met dementie. De beroepsgroep weet niet hoe dit onbegrepen gedrag bij niet‐westerse migranten met dementie in de thuissituatie goed aan te pakken. Onbegrepen gedrag vermindert de kwaliteit van leven van de oudere migrant en van mantelzorgers en bekort de volhoudtijd van de mantelzorgers. Dit laatste kan leiden tot (versnelde) verpleeghuisopname.
Doel en onderzoeksopzet
Met dit project willen we kennis opdoen waarmee wijkverpleegkundigen en casemanagers hun zorg voor migranten met dementie met onbegrepen gedrag en hun familieleden kunnen verbeteren. Deze verpleegkundigen kunnen deze kennis inzetten in hun werk binnen thuiszorgorganisaties. Via onze samenwerkingspartners komt de kennis ten goede aan een breder werkveld zoals gezondheidscentra, verpleeghuizen, sociale wijkteams en aan het verpleegkundige en social work hoger beroepsonderwijs. De onderzoeksmethode betreft participatief ontwikkel‐ en evaluatieonderzoek in drie deelstudies: (1) Interviewstudie (regio’s Twente en Amsterdam); (2) Ontwikkelen van een methodiek; (3) Proefimplementatie (2 regio’s).
- Status: Lopend, september 2020 - september 2023
- Partners: Inholland, UNO‐UMCG, Alzheimer Nederland‐afdeling IJssel‐Vecht, V&VN, Carintreggeland en Cordaan
- Financiering: SIA RAAK
Opbrengsten
Het cultuursensitieve OOG: omgaan met onbegrepen gedrag bij mensen met dementie thuis
Onbegrepen gedrag komt bijna bij alle mensen met dementie voor. Ook bij mensen met een migratieachtergrond. Er was nog geen methodiek beschikbaar voor professionals voor deze doelgroep. Maar deze groep neemt aanzienlijk toe de komende tijd. Eén op de tien mensen met dementie heeft een migratieachtergrond. Onder migranten groeit het aantal mensen met dementie twee keer zo snel als onder mensen met dementie zonder migratieachtergrond. Daarom hebben wij samen met mensen met dementie, mantelzorgers en professionals van zorgorganisaties Carintreggeland en Cordaan de OOG-methodiek ontwikkeld.Vijf belangrijke aandachtspunten Omgaan met Onbegrepen Gedrag (OOG). Dit cultuursensitieve OOG staat voor Omgaan met Onbegrepen Gedrag. Het OOG is een metafoor voor oog hebben voor de ander: voor de persoon met dementie, voor zijn of haar cultuur, voor de mantelzorger en het hele netwerk om de persoon met dementie. De methodiek bestaat uit een handreiking op papier, een trainingsopzet en een zakkaartje als reminder in de dagelijkse praktijk.
In januari/februari worden verpleegkundigen en casemanagers binnen Carintreggeland en Cordaan getraind in het werken met de OOG-methodiek. Ook organiseren we in samenwerking met V&VN een scholingsbijeenkomst over de OOG-methodiek. Heb je interesse om deel te nemen, laat het ons dan weten via het mailadres onder aan deze pagina.In 2023 verschijnt de OOG-methodiek met trainingsmateriaal. Houd deze website in de gaten en meld je aan voor de nieuwsbrief(opent in nieuw tabblad).
De OOG-methodiek is ontworpen door ontwikkelteams van mantelzorgers, professionals en onderzoekers van Carintreggeland, Cordaan, hogeschool InHolland en hogeschool Windesheim. Met dank aan de input van studenten Verpleegkunde en experts van het netwerk Cultuursensitieve Zorg, Pharos, Vilans, Alzheimer Nederland, V&VN, UNI-UMCG, Trimbos, Vilans, Ben Sajet Centrum, Hogeschool Inholland en Hogeschool Windesheim.Meer weten?
Neem contact op met Leontine Groen – van de Ven via LM.Groen-vande.Ven@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).
-
Samen beslissen in zorgnetwerken van mensen met dementie
Zorgprofessionals werkzaam in de zorg voor de groeiende groep ouderen met dementie en hun mantelzorgers worstelen met het afstemmen van zorg op de specifieke wensen en voorkeuren van cliënten met dementie en hun naasten. Tegelijkertijd was er wetenschappelijk gezien nog weinig theoretische en empirische kennis over shared decision making in de zorg voor mensen met dementie. Het voorliggende onderzoeksprogramma beoogde aan deze vragen tegemoet komen. Het was gericht op zorgprofessionals in het algemeen (verpleegkundigen, verzorgenden, maatschappelijk werkenden, huisartsen) en casemanagers in het bijzonder. Casemanagers zijn gedurende langere tijd verantwoordelijk voor afstemming van de zorg op de vraag en voor de coördinatie en uitvoering van zorg en diensten voor deze cliëntengroep. Zij verlenen zorg in samenwerking met andere zorgverleners en de mantelzorgers rond een cliënt met dementie (een zogenaamd zorgnetwerk).
Doel en onderzoeksopzet
Doelen:
- Het ontwikkelen van een theoretisch model van samen beslissen in zorgnetwerken van ouderen met dementie
- Het ontwikkelen van een competentieprofiel voor de casemanager gericht op het ondersteunen van samen beslissen in zorgnetwerken van ouderen met dementie
- Het ontwikkelen en testen van een digitale toolbox die samen beslissen in zorgnetwerken van ouderen met dementie ondersteund.
Producten:
- Stappenkaart samen beslissen bij dementie
- Zelfbeoordelingsinstrument samen beslissen bij dementie voor professionals
- Cursus samen beslissen bij dementie
- Whiteboard animation samen beslissen bij dementie
- Status: Afgerond
- Looptijd: 2010 - 2015
- Partners: Hogeschool Rotterdam
- SIA RAAK PRO
Meer weten?
Neem contact op met dr. Leontine Groen-van de Ven, onderzoeker, via lm.groen-vande.ven@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).
Publicaties
Proefschriften:
- Developing an interactive web tool to facilitate shared decision-making in dementia care networks: a participatory journey. Auteur: Marijke Span. Promotors: Prof. Dr. Jan Eefsting (VU) Prof. Dr. Myrra Vernooij-Dassen (Radboud Universiteit Nijmegen). Co-promotoren: Dr. Carolien Smits, Dr. Ir. Marieke Hettinga.
- Shared decision‐making in dementia care networks: moving beyond verbal deliberation. Auteur: Leontine Groen – van de Ven. Promotors: Prof. Dr. Myrra Vernooij‐Dassen (Radboud University Nijmegen), Prof. Dr. Jan Eefsting (Free University Amsterdam). Co‐promotoren: Dr. Carolien Smits, Dr. Jan Jukema.
Artikelen in vakbladen:
-
Coppoolse, K., de Lange, J., Groen – van de Ven, L., Smits, C. Botsende perspectieven in het verpleeghuis. Denkbeeld, oktober 2015
-
Groen – van de Ven, L., Jukema, J., de Lange, J., Coppoolse, K. & Smits, C. (2017) Beslissen als samenspel. Gezamenlijke besluitvorming bij dementie. Denkbeeld, februari 2017
Hoofdstukken in handboeken:
-
Groen ‐ van de Ven, L., Jukema, J., Smits, C., & Span, M. (2020). Gezamenlijke Besluitvorming. In G. Munten, J. Verhoef, & C. Kuipers (Eds.), Evidence‐based practice voor verpleegkundigen. Gezamenlijke geinformeerde besluitvorming. (pp. 61‐78). Amsterdam: Boom.
-
Groen – van de Ven (2016) Mensen met dementie en hun naasten. In Carolien Smits & Jan S. Jukema (red.) (2016). Gezamenlijke besluitvorming in zorg en welzijn. Amsterdam: Boom.
Wetenschappelijke artikelen:
-
Garvelink, M., Groen ‐ van de Ven, L., Smits, C., Franken, R., Vernooij‐Dassen, M., Légaré, F. (2018) Shared decision‐making about housing transitions for persons with dementia: a four‐case care network perspective. The Gerontologist 2018 Jul10. doi: 10.1093/geront/gny073
-
Groen ‐ van de Ven, L., Smits, C., de Graaff, F., Span, M., Jukema, J., Eefsting, E., Vernooij‐Dassen, M. (2018) Dagbesteding bij dementie. Samen met mensen met dementie beslissen. Huisarts en Wetenschap, juli 2018, pp 1‐4
-
Groen ‐ van de Ven, L., Smits, C., Span, M., Jukema, J., Coppoolse, C., de Lange J., Eefsting, E., Vernooij‐Dassen, M. (2018) The challenges of shared decision‐making in dementia care networks. International Psychogeriatrics, Volume 30, Special Issue 6 (Social Health), pp 843 ‐ 857. doi:10.1017/s1041610216001381.
-
Groen – van de Ven, L., Smits, C., de Graaff, F., Span, M., Eefsting, J., Jukema, J., & Vernooij‐Dassen, M. (2017) Involvement of people with dementia in making decisions about their lives: a qualitative study that appraises shared decision‐making concerning daycare. BMJ Open 2017; dx.doi.org/10.1136/bmjopen‐2017‐018337
-
Groen – van de Ven, L., Smits, C., Elwyn, G., Span, M. Jukema, J., Eefsting, J., & Vernooij-Dassen, M. (2017) Recognizing decision needs: first step for collaborative deliberation in dementia care networks. Patient Education and Counseling, 100 (7), 1329–133
-
Span, C., Hettinga, M., Groen – van de Ven, L. Jukema, J. Janssen, R., Vernooij‐Dassen, M., Eefsting, J., & Smits, C. (2017) Involving people with dementia in developing an interactive web tool for shared decision‐making: experiences with a participatory design approach. Disability and Rehabilitation, Published online 12 Mar 2017, dx.doi.org/10.1080/09638288.2017.1298162
-
Groen ‐ van de Ven, L., Smits, C. H. M., Oldewarris, K., Span, M., Jukema, J., Eefsting, J., & Vernooij‐Dassen, M. (2016) Decision trajectories in dementia care networks: decisions and related keyevents. Research on Aging, 1‐33. doi: 10.1177/0164027516656741
-
Span, M., Smits, C., Groen – van de Ven, L., Jukema, J., Janssen, R., Vernooij‐Dassen, M., Eefsting, J., Hettinga, M. (2015) An interactive web tool for facilitating shared decision‐making in dementia care networks: a field study. Frontiers on Aging Neurosciences, 7:128 doi:10.3369/fnagi.2015.00128
-
Span, M., Smits, C., Groen – van de Ven, L., Jukema, J., Janssen, R., Vernooij‐Dassen, M., Eefsting, J., Hettinga, M. (2014) An interactive web tool to facilitate shared decision‐making in dementia: design issues perceived by caregivers and patients. International Journal On Advances In Life Sciences, no 3&4, 107‐121
-
Span, M., Smits, C., Groen – van de Ven, L., Jukema, J., Cremers, A., Vernooij‐Dassen, M., Eefsting, J., Hettinga, M. (2014) Towards an interactive webtool that supports shared decision‐making in dementia: identifying user requirements. International Journal On Advances In Life Sciences, no 3&4, 338‐349
-
De Gesprekswijzer Dementie
-
-
Enable-dem
Zorg- en welzijnsprofessionals spelen een belangrijke rol in het creëren van een leefomgeving die goed leven met dementie thuis mogelijk maakt. Hun (bij)scholing sluit alleen niet altijd aan bij wat er nodig is in de dementiezorg. Ook ervaren zorg- en welzijnsprofessionals dat hun organisaties leren en ontwikkelen onvoldoende faciliteren. Andere manieren van opleiden en (door)ontwikkelen zijn daarom nodig om ervoor te zorgen dat innovaties die goed leven met dementie ondersteunen sneller worden opgepakt. Daarom komen er steeds meer ‘learning communities’; samenwerkingsverbanden van verschillende organisaties en professionals die samen leren, werken en innoveren.
Doel en onderzoeksopzet
In het Enable-dem project onderzoeken en verbinden we vier bestaande learning communities die bijdragen aan goed leven met dementie. Zo willen we niet alleen kennis uitwisselen, maar ook meer leren over het functioneren van learning communities en het versterken ervan. Hoe dragen ze bij aan een leven lang leren en aan meer innovatie? Hoe richt je ze in? Hoe kun je mensen met dementie en mantelzorgers betekenisvol betrekken? Thema’s die in deze learning communities centraal staan, zijn cultuur-sensitieve zorg, dementievriendelijke samenleving, interprofessionele samenwerking en technologie.
Door met elkaar samen te werken willen we onderzoek, onderwijs en de praktijk beter met elkaar verbinden. Zorg- en welzijnsorganisaties kunnen daarmee hun dienstverlening en zorg- en welzijnsaanbod verbeteren en innoveren. Professionals in zorg en welzijn kunnen met en van elkaar (bij) leren. Zo blijven zij zich ontwikkelen en kunnen zij meegaan in alle recente ontwikkelingen en inzichten op het vlak van dementiezorg. Ook de opleidingen kunnen zich blijven ontwikkelen door aan te sluiten op de vragen uit het werkveld en nieuwe inzichten uit onderzoek mee te nemen. Zo willen we ervoor zorgen dat er in de opleidingen ook meer aandacht komt voor hoe je goed leven met dementie vormgeeft, inricht én faciliteert.- Status: Lopend, augustus 2022-juli 2027
- Partners: hogeschool Windesheim, lectoraat Goed Leven met Dementie en lectoraat Leven Lang Ontwikkelen; Universiteit Utrecht; Radboudumc; Eindhoven University of Technology; Hogeschool Leiden; Alzheimer Nederland; Alzheimer Nederland-regio Drenthe; Alzheimer Nederland- regio IJssel-Vechtstromen; Article 25 Foundation; Beleef Dementie bv; Driezorg; Ideon; Netwerk 100; Netwerk Dementie Drenthe; Stichting Into D’mentia; WijZ; Zonnehuisgroep IJssel-Vecht en Pleyade. Daarnaast werken we samen met verschillende andere zorg- en welzijnsorganisaties betrokken bij de verschillende learning communities.
- Financiering: Enable-dem (projectnummer: KICH1.HC01.20.003) maakt deel uit van het onderzoeksprogramma ‘Human Capital: Learning communities as innovation accelerator’ dat is gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Meer weten?
Neem contact op met dr.ir. Simone de Bruin, projectleider van Enable-dem, via sr.de.bruin@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)
-
Toegang tot zorg voor migranten met dementie: benodigde verpleegkunde competenties
Het aantal oudere migranten met dementie neemt steeds harder toe. Ondanks een goed ontworpen zorgsysteem in Nederland maken oudere migranten met dementie en hun mantelzorgers relatief weinig gebruik van dementiezorg en is deze minder goed toegankelijk. Mogelijke gevolgen zijn dat betrokken mantelzorgers overbelast raken, de persoon met dementie de zorg en ondersteuning niet tijdig krijgt, en dat zorgprofessionals in een later stadium van dementie te maken krijgen met complexere vraagstukken.
Doel en onderzoeksopzet
Het doel van dit onderzoek is om in kaart te brengen wat verpleegkundigen (d.w.z. wijkverpleegkundigen, praktijkondersteuners en casemanagers dementie) nodig hebben om de toegang tot zorg voor migranten met dementie en hun mantelzorgers te vergroten. In dit onderzoek begint toegang tot zorg al bij het waarnemen van een zorgbehoefte, en loopt door tot en met het voortzetten van zorg met behulp van bijvoorbeeld gezamenlijke besluitvorming. Het onderzoek bestaat uit vier deelstudies waaronder een literatuuronderzoek, kwalitatieve interviews en de ontwikkeling (d.m.v. design thinking) en implementatie van een hulpmiddel voor verpleegkundigen om migranten met dementie en hun mantelzorgers meer toegang te kunnen verlenen tot zorg.
- Status: Lopend, september 2019 - september 2024
- Partners: VU Amsterdam, Amsterdam UMC, Stichting Amsterdamse Gezondheidscentra (SAG), Zorggroep Almere en diverse overige (zorg)organisaties.
- Financiering: NWO Lerarenbeurs
Meer weten?
Neem contact op met Gözde Duran via g.duran@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).
Publicaties
Bekijk hier het eerste artikel.
-
Enable-dem
De gesprekswijzer in de praktijk
Voor professionals kan het lastig zijn om een gesprek over de toekomst aan te gaan met mensen met dementie en hun mantelzorgers. Om hen daarbij te helpen is de Gesprekswijzer ontwikkeld die de professional kan gebruiken voor het gesprek over zorg en ondersteuning, nu en in de toekomst.
Voor (thuiswonende) mensen met dementie en hun naasten is het namelijk belangrijk om vroegtijdig het gesprek over toekomstige zorg en ondersteuning aan te gaan. De persoon met dementie is dan beter in staat om zijn of haar voorkeuren aan te geven. In deze video wordt duidelijk hoe de Gesprekwijzer kan helpen bij het aangaan van zo’n gesprek.
Wij delen graag kennis: lees al onze publicaties
Onze lectoren en onderzoekers van het lectoraat Goed Leven met Dementie publiceren met regelmaat over hun onderzoek. Hun publicaties zijn van grote waarde voor de maatschappelijke, economische ontwikkeling van Nederland. Publicaties worden met regelmaat gepubliceerd op basis van open access. Zo garanderen wij vrije toegang tot alle resultaten van en handvatten uit ons praktijkgericht onderzoek, zodat ook jij die informatie kunt (her)gebruiken.
Are older people worse off in 2040 regarding health and resources to deal with it? - Future developments in complex health problems and in the availability of resources to manage health problems in the Netherlands
Views of Older Adults on Using Support to Prevent Overload in Informal Caregivers: Results of a Story Completion Study
Supporting resilience of older adults with cognitive decline requires a multi-level system approach
ZINSITIEF; Sensitief voor zingeving in sociaal werk : eindrapport
Assessing the experience of person‐centred coordinated care of people with chronic conditions in the Netherlands : Validation of the Dutch P3CEQ
Een aantal producten uitgelicht
De Gesprekswijzer is ontwikkeld voor zorgverleners in de eerstelijn en ondersteunt hen bij het tijdig bespreken van de palliatieve fase en het vormgeven van proactieve zorgplanning bij mensen met dementie.
Het Goed Leven Model biedt professionals die werken met ouderen een holistische blik op ouder worden.
Het stappenplan gezamenlijke besluitvorming dementie is ontwikkeld om zorgprofessionals te ondersteunen in hun gespreksvoering met mensen met dementie.
Netwerk Cultuursensitieve Zorg en Dementie
Naast het coördineren en uitvoeren van onze onderzoeksprojecten, zijn we ook betrokken bij diverse andere activiteiten. Zo organiseren wij vanuit ons lectoraat bijvoorbeeld meerdere keren per jaar een netwerkbijeenkomst voor professionals en in samenwerking met de gemeente Zwolle netwerkbijeenkomsten voor bestuurders rondom het thema migranten met dementie. Het doel van deze netwerken is om bestuurders en professionals uit verschillende sectoren de mogelijkheid te bieden om de nieuwste kennis en inzichten rondom dit thema uit te wisselen en met elkaar te netwerken. Dit biedt hen de kans om krachten te bundelen en te leren van elkaars expertise en ervaring. Bestuurders en professionals uit zorg, welzijn, onderwijs en beleid zijn van harte welkom om aan te sluiten.
Meer informatie, of wilt u een bijdrage leveren aan één van onze bijeenkomsten? Neem dan contact op met Gözde Duran via g.duran@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad). Of klik op de link hieronder en ontvang informatie en uitnodigingen van het netwerk Cultuursensitieve Zorg en Dementie.
Lees hier de verslagen en/of uitnodigingen van eerdere bijeenkomsten:
Meer weten?
Wat kunnen onze onderzoekers voor jou betekenen? Onderzoek dit samen met ons! Neem contact op met Simone de Bruin.