Onderzoeksprogramma Hergebruik End-of-Life Composieten

Door het ontwikkelen van full-scale demonstrators gebaseerd op de Windesheim methodiek, is in de loop der jaren veel kennis gegenereerd over het gedrag van het materiaal en een eerste aanzet voor lange-duur gedrag. Hieronder staan op chronologische volgorde de verschillende demonstrators die wij door de jaren heen hebben opgeleverd in samenwerking met de industrie. Dit illustreert de evolutie van het onderzoek.

Dit was de eerste full-scale demonstrator die wij ontwikkelden middels de Windesheim methode. Het doel was om te laten zien dat het ook daadwerkelijk in het groot uitgevoerd kon worden. In september 2017 zijn 80 planken à 20 meter oeverbeschoeiing geïnstalleerd bij de Beatrixsluis in Almere. In hoofdstuk 4.1 van publicatie Industrieel Hergebruik EoL Composieten, lees je meer over deze demonstrator. Klik op de afbeelding om hier naartoe te gaan.

(opent in nieuw tabblad)

Deze demonstrator is de enige variant waarbij een pers is gebruikt om de panelen te produceren en waarbij geen polyester, maar een schuimende polyurethaan hars is gebruikt. Van deze interieurpanelen zijn meubels gemaakt, die sinds 2017 op Windesheim in gebruik zijn. In hoofdstuk 4 van publicatie Industrieel Hergebruik EoL Composieten, lees je meer over deze demonstrator. Klik op de afbeelding om hier naartoe te gaan.

(opent in nieuw tabblad)

Over de Stroobosser Trekfaert in Friesland zijn 7 verkeersbruggen vernieuwd. Het dek van deze bruggen moest de oorspronkelijke uitstraling hebben van hardhouten balken. Voor de Dinzerbrug is gekozen voor een alternatieve, duurzame oplossing: hergebruikt composiet. Met onze Windesheim methode ontwikkelden wij dekplanken die duurzaam zijn én bestand tegen zware verkeerlasten die erover gaan. De dekplanken zijn beproefd en beoordeeld door ingenieursbureau Royal Haskoning DHV. Het bedrijf Composite Structures heeft vervolgens de dekplanken gemaakt. 

Voor de provincie Groningen ontwikkelden wij in 2018 een wrijfgording ter vervanging van tropisch hardhout en ter voorkoming van houtrot, wat de levensduur van bijvoorbeeld azobé beperkt. Het bedrijf Fiby Products(opent in nieuw tabblad) heeft uiteindelijk 120 meter van deze wrijfgording geproduceerd. De installatie hiervan was in 2019 in de haven van Delfzijl. In hoofdstuk 4 van publicatie Industrieel Hergebruik EoL Composieten, lees je meer over deze demonstrator. Klik op de afbeelding om hier naartoe te gaan.

(opent in nieuw tabblad)

Voor het bedrijf Welex(opent in nieuw tabblad) ontwikkelden wij in 2019 een draglineschot samengesteld uit vijf losse balken. Met het schot is een brug gemaakt met een overspanning van 4 meter. Het doel van dit project was om het hardhout te vervangen. In hoofdstuk 4 van publicatie Industrieel Hergebruik EoL Composieten, lees je meer over deze demonstrator. Klik op de afbeelding om hier naartoe te gaan.

(opent in nieuw tabblad)

In samenwerking met NS(opent in nieuw tabblad) ontwikkelden wij in 2020 een dwarsligger van hergebruikte composieten. NS heeft als doelstelling om volledig circulair te zijn, daarom hebben wij de vlokken voor de dwarsligger geproduceerd uit interieurpanelen van oude treinstellen. Op dit moment wordt uitgezocht welke partij de dwarsligger daadwerkelijk kan produceren.

Het bedrijf Save Plastics(opent in nieuw tabblad) produceert hout-vervangende producten van een 100% gerecyclede kunststofmix. Door middel van een demonstrator is aangetoond dat het kruipgedrag van de thermoplast dekplank sterk verbeterd kan worden door een inlage van EoL composiet. Het toepassingsbereik van deze planken kan zodoende vergroot worden. Dit project is nog actief. 

Autobanden zijn net als glasvezel composieten lastig te recyclen. Er is gekozen om delen van een autoband te gebruiken als een verend binnenstuk van een geleidebalk om op zo’n manier extra eigenschappen toe te voegen aan het End-of-Life composiet materiaal. In een tweede demonstrator is een gerecyclede kunststof stootschil voorzien van een verende rubber stootlaag. Deze aanpak wordt op dit moment getest in Ronduite. 

Gedurende dit project hebben wij samengewerkt met veel verschillende partijen uit de industrie. Hieronder een overzicht. 

Gedurende het onderzoeksprogramma hebben wij al diverse resultaten opgeleverd. Hieronder een overzicht van deze resultaten. Hierin hebben wij een onderscheid gemaakt in: End-of-Life composietstromen, producten, mechanisch gedrag, uitloging van gevaarlijke stoffen en lange-duur gedrag. 

De meest extreme vorm van een lengte/diameter verhouding, zijn stroken. In onze publicatie 'Hergebruik van thermohardende composieten' leggen we uit hoe de stroken vervaardigd kunnen worden, ook op industriële schaal. Daarnaast beschrijven wij hierin wat de mechanische eigenschappen zijn, die je middels deze techniek verkregen kunt verkrijgen. Het blijkt mogelijk om met behulp van stroken nieuw constructiemateriaal te creëren, wat een hogere buigsterkte heeft dan naald- en loofhout. Hieronder vind je de links naar bijbehorende publicaties. In de tweede publicatie gaat het om hoofdstuk 2, 3 en 5.

Publicatie Hergebruik van thermoharde composieten(opent in nieuw tabblad)

Publicatie Industrieel hergebruik van EoL thermoharde composieten(opent in nieuw tabblad)

De productie van vlokken kan gedaan worden met industriële shredders. Afhankelijk van het ingangsmateriaal worden vlokken verkregen in de vorm van naalden of plaatjes. De mechanische eigenschappen van het nieuwe composiet hangt af van de vezelfractie en de vezelrichting. Hieronder vind je de links naar bijbehorende publicaties. In de eerste publicatie gaat het om hoofdstuk 2, 3 en 5. 

Publicatie Industrieel hergebruik van EoL thermoharde composieten(opent in nieuw tabblad)

Publicatie Hergebruik Thermoharde composieten(opent in nieuw tabblad)

Waar in het begin van het onderzoek gebruik gemaakt werd van vlokken van oude boten ingebed in hars specifiek bedoeld voor marine industrie, werd het vanwege het nat-droge toepassingsgebied belangrijk om aan te tonen dat geen chemicaliën of zware metalen zouden uitlogen tijdens het gebruik. In dit onderzoek is aangetoond dat er ondanks eventuele aanwezige vervuilingen de uitloging van het End-of-Life gebaseerde composiet ver onder de norm blijft, zelfs bij beschadiging. In onderstaande publicatie lees je meer over uitloging.

Publicatie Mogelijke uitloging in hergebruikt composiet(opent in nieuw tabblad)

Het ontbrekende puzzelstukje voor het bepalen van de LCA is het bevestigen van het verwachte lange-duur gedrag. De eerste aanzet om dit te bepalen wordt gedaan voor de sluisdeuren voor Groningen Seaport. Deze verkennende testen worden uitgevoerd bij 25 °C en 40 °C.

Om daadwerkelijk circulair te zijn is het van belang om te weten of de Windesheim methode een goede oplossing is in termen van onder andere carbon footprint. Dit is onderzocht aan de hand van damwanden (statische belasting). Uit het onderzoek blijkt dat het extreem belangrijk is om geïndustrialiseerd te produceren, waardoor een laag hars-gehalte en hoge stijfheid van de producten verkregen kan worden. In hoofdstuk 6.3 van onderstaande publicatie lees je meer over de Life Cycle Assessment.

Publicatie Industrieel Hergebruik EoL Composieten(opent in nieuw tabblad)

Sinds de start van dit onderzoeksprogramma in 2015, is het werk bekroond met verschillende awards in binnen- en buitenland.

Elk jaar, sinds de oprichting meer dan 20 jaar geleden, viert JEC Group het succes van projecten en samenwerkingen binnen de composietindustrie. Dit wordt bekroond met de JEC Composites Innovation Awards(opent in nieuw tabblad). Het onderzoeksprogramma Hergebruik EoL Composiet won in 2022 de prijs in de categorie Civiele Techniek.

Lees hier meer over de prijs

Elk jaar reikt Regieorgaan SIA een prijs uit voor het beste praktijkgericht onderzoek: de RAAK-award(opent in nieuw tabblad). Met de prijs wil Regieorgaan SIA het onderzoek van hogescholen meer bekendheid geven. Op het SIA-congres op 25 november werd projectleider Albert ten Busschen uitgeroepen tot winnaar van de RAAK-award 2021! Met het onderzoeksproject Hybride hergebruik kunststoffen, wonnen wij een cheque van € 10.000 én de award! 

Door de jaren heen is dit onderzoeksprogramma diverse keren beschreven in wetenschappelijke publicaties. Hieronder staat een overzicht.

A. ten Busschen, 'Structural re-use of end-of-life thermoset composites' Elsevier, Reinforced Plastics, volume 61, number 3 may/june 2017.

Download hier de publicatie

A. ten Busschen 'Revolutionary re-use of polyester boats', The Report September 2017, issue 81 blz 50-55.

Download hier de publicatie

A. ten Busschen 'Industrial re-use of composites', Elsevier, Reinforced Plastics, volume 64, number 3, may/june 2020.

Download hier de publicatie

A. ten Busschen 'Industrial re-use of composites', chapter in Current topics in Recycling, august 2021. 

Download hier de publicatie