Werkervaringsproject statushouders biedt passende route naar arbeidsmarkt

Het benutten van het arbeidspotentieel dat hoogopgeleide statushouders bieden, vraagt om een goede begeleiding naar de arbeidsmarkt. Een werkervaringsproject bij Windesheim is voor ongeveer twintig deelnemers per jaar een eerste stap. Werkgevers zijn, zodra ze de fase van koudwatervrees achter de rug hebben, enthousiast.   

NT2-docent Wilma Lipke-Steenbeek en docent Samir Garic zijn verbonden aan het project Werkervaringsplek voor hoogopgeleide vluchtelingen (WEP) bij Windesheim. Wilma geeft les in de Nederlandse taal (NT2, Nederlands als tweede taal) aan statushouders en is tevens projectleider. Samir is docent Social Work, projectlid en al jaren betrokken bij het begeleiden van vluchtelingen naar de arbeidsmarkt.

Wie zijn de statushouders in het project en waar komen ze vandaan?

‘In ons project richten wij ons op hoogopgeleide anderstaligen die een status hebben als erkend vluchteling en die bij ons een NT2-cursus volgen. Ze zijn meestal al meer dan twee jaar in Nederland, hebben een werkvergunning en het recht om te werken. Hun achtergrond is heel wisselend, zowel wat betreft cultuur, land van herkomst als opleidings- of beroepsachtergrond. Ze komen bijvoorbeeld uit de financiële sector of uit de gezondheidszorg. Er komen bij ons veel deelnemers uit Syrië, Turkije en landen als Jemen en Afghanistan. Meestal loopt hun route via de gemeentelijke overheid naar Windesheim om een NT2-traject te volgen. Een extra mogelijkheid die wij hen bieden, is deelname aan dit werkervaringsproject bij een werkgever in de regio, om zo de stap naar de arbeidsmarkt makkelijker te maken.’   

Kunnen jullie wat voorbeelden noemen van werkervaringsplekken?

‘Hier bij Hogeschool Windesheim hebben we verschillende werkplekken. We kijken naar wat de statushouders eerder hebben gedaan: in welk werkveld hebben ze ervaring en waar willen ze in verder? Statushouders hebben onder meer gewerkt bij het organiseren van evenementen en bij de juridische afdeling. Morgen ga ik op pad met iemand uit Syrië die is opgeleid als apotheker en daar als zodanig werkte. Daarom heb ik het Isala-ziekenhuis in Zwolle benaderd om te vragen of zij open staan voor het werkervaringsproject. Isala heeft laten weten dat ze mijn vraag interessant vinden en morgen gaan we de mogelijkheden bespreken en kijken of er een match is tussen de kandidaat en het ziekenhuis.’

Hoe werkt dit project in de praktijk?

‘Ons projectclubje bestaat uit vijf mensen. Wij houden het project draaiende en werken samen met vrijwilligers die de rol van coach op zich nemen. Als een statushouder zich aanmeldt, houden we eerst een uitgebreid intakegesprek. Het is belangrijk om goed door te spreken wat de verwachtingen zijn, hoe gemotiveerd iemand is en wat zijn of haar niveau van de Nederlandse taal is. Een advocaat in Turkije werkt bijvoorbeeld heel anders dan hier in Nederland. Samen zoeken we een potentiële werkgever en zodra er een match is, kan het traject op de eerstvolgende geplande datum van start gaan. We hebben twee van die startmomenten per jaar, met per keer ongeveer tien deelnemers. In totaal begeleiden we zo’n twintig mensen per jaar. Deelnemers werken twintig weken, twee à drie dagen in de week, zonder salaris en zonder baangarantie. Best een flinke investering, maar het levert ze meestal ook veel op. We begeleiden ze intensief: ze krijgen persoonlijke begeleiding van een coach, hebben een contactpersoon bij de werkgever en ze nemen onder begeleiding van een docent deel aan intervisiebijeenkomsten samen met de andere deelnemers.’

Wat is het doel van het project?

‘We merken dat deelnemers heel graag aan de slag willen om een plek te krijgen op de arbeidsmarkt. Met ons project WEP helpen we hen daarbij. Een werkervaringsplek is niet alleen een fantastische manier om kennis te maken met de cultuur en de arbeidscultuur in het bijzonder, maar ook om een netwerk op te bouwen en te oefenen met de Nederlandse taal en die nog beter te leren spreken en schrijven. Voor onze deelnemers is werk een belangrijk deel van hun identiteit en door op deze manier de draad weer op te pakken ervaren ze waar ze staan, wat ze willen en wat er al mogelijk is. Persoonlijke begeleiding is bij dat proces essentieel en dat bieden wij.’   

Hoe kijken deelnemers terug op de deelname?

‘In de meeste gevallen kijken zowel deelnemers als werkgevers heel positief terug op het werkervaringstraject. In de jaren dat we deelnemers begeleiden, hebben we eigenlijk nooit meegemaakt dat het mis gaat. Dat wil niet zeggen dat er geen teleurstellingen zijn, maar ook die leveren voor de deelnemers wat op. Een teleurstelling kan iemand het inzicht bieden dat de verwachtingen misschien te hooggespannen waren, dat de ambities moeten worden bijgesteld of dat een doel op een andere manier bereikbaar is, bijvoorbeeld door het opknippen in meerdere kleine stappen. De werkervaring geeft de deelnemer sowieso veel meer inzicht op wat mogelijk en reëel is.’

Hoe belangrijk is de persoonlijke coach?

‘Heel belangrijk. Onze coaches zijn vrijwilligers die belangeloos naast de deelnemers staan. Het zijn vaak docenten of mensen die met pensioen zijn, die de nodige coachingsvaardigheden in huis hebben. Het is fijn voor de deelnemers om gesprekken te voeren met een persoon die ze kunnen zien als vriend of maatje. De coach voert gesprekken over alles wat de deelnemer onderweg tegenkomt: wat zijn lastige situaties, waar lopen ze tegenaan, wat zijn de cultuurverschillen, dat soort vragen.’

Hoe is de relatie met werkgevers?

‘Er is momenteel een behoorlijke krapte op de arbeidsmarkt en werkgevers hebben mede om die reden interesse, maar zijn ook nog wat afwachtend. We merken dat zodra de fase van koudwatervrees achter de rug is, ze enthousiast zijn. Het is daarom belangrijk dat we blijven investeren in de relatie met werkgevers en hen ook goed blijven informeren. Want het vraagt van hen ook de bereidheid om te investeren in het geven van goede begeleiding. Werkgevers willen bijvoorbeeld graag weten hoe het is om iemand een plek in hun bedrijf te geven die de taal nog niet helemaal machtig is. Daar kunnen wij hen alles over vertellen!’     

Slotbijeenkomst op 23 januari

Op 23 januari is de feestelijke slotbijeenkomst van het Werkervaringsproject voor hoogopgeleide vluchtelingen van hogeschool Windesheim. Deelnemers vertellen over hun ervaringen, gastsprekers Hanan Androuss en Tamara Smits spreken over de  nieuwe Wet Inburgering en Duo-Duo treedt op. Deze editie is georganiseerd in samenwerking met de pilot Werkplekken voor Statushouders van de provincie Overijssel. Aanmelden kan tot 16 januari via werkervaringvluchtelingen@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).  

Lees meer over het werkervaringsproject WEP