Sport laat je weer meetellen
Door sport uit je isolement komen en je weer even normaal voelen is de kern van het onderzoeksproject Sport voor Participatie. Om meer over de heilzame werking van sport in de praktijk te weten te komen, spraken we af met buurtsportcoach Ryan Bloo en haar cliënt en fanatiek sporter Sebastiaan.
Sportcoach Ryan vervult haar functie deels als participatiecoach. Het begeleiden en verder helpen van mensen die op een zijspoor dreigen te komen geeft haar veel voldoening. ‘Het gaat mij vooral om het in beweging krijgen van mensen. Of beter: hoe krijg ik ze uit huis én in beweging. Sport geeft ontspanning, ritme en zorgt voor gezelschap al is dat laatste niet verplicht. Ik begeleid mensen ook individueel. Het doel is dat mensen beter in hun vel komen te zitten door simpelweg aanwezig te zijn.’
De 43-jarige, ex-verslaafde Sebastiaan bevestigt: ‘Dat je er bent en gezien wordt, dat je waardering krijgt. Alles bij elkaar, het sporten, de sociale contacten, de gezelligheid eromheen. Dat doet het hem.’ Ryan vult aan: ‘Het weer meedoen is een belangrijk gevoel dat mensen helpt om weer een vervolgstap te durven zetten. Zo kan ons werk de drempel bij deelnemers verlagen om weer lid te worden van een vereniging of een sportclub met alle positieve gevolgen van dien.’
Ryan vertelt dat de begeleiding soms een kwestie is van durven loslaten, grenzen bepalen en leren omgaan met mislukking. ‘Het is moeilijk om mensen verder te helpen als ze het niet zelf kunnen opbrengen om aanwezig te zijn of als de eigenlijke wil ontbreekt. Wij komen ze niet halen, maar signaleren het wel als iemand ineens niet meer komt opdagen. Dat was bij Sebastiaan ook het geval. Wij hebben hem op een gegeven moment bijna drie maanden niet gezien. Gelukkig stond hij plotseling weer voor onze deur en haakte weer aan. Nu gaat het echt goed met hem.’
Sebastiaan is zichtbaar geroerd tijdens het gesprek, hij onderbreekt Ryans verhaal regelmatig in zijn enthousiasme er iets aan toe te voegen. Sport heeft voor hem duidelijk twee kanten. Het is het begin geweest van veel ellende toen hij op 14-jarige leeftijd de ‘derde helft’ ontdekte, maar tegelijkertijd de spreekwoordelijke reddingsboei in moeilijke tijden.
‘Toen begon ik met roken en drinken na de voetbalwedstrijden. Mijn voetbalvrienden verloor ik uit zicht toen ik wat ouder was en daarna koos ik voor tennis, wat ik nog steeds doe. In 2011 liep het helemaal uit de hand en raakte ik door allerlei problemen ongeveer alles kwijt: mijn baan, mijn vriendin en mijn huis. Ik raakte geïsoleerd en mijn problemen verergerden door psychoses in 2015.’
Per toeval kwam Sebastiaan bij Sportservice Zwolle terecht. ‘Daar ontmoette ik Ryan en kon ik meedraaien in het project. In het begin met vallen en opstaan maar al gauw ging het beter. Ik voelde me fitter en ontmoette weer mensen.’
Sebastiaan voelt zich wat onrustig door al die aandacht voor zijn verhaal, staat op en haalt voor de tweede keer in korte tijd koffie. ‘Door drugs en een geïsoleerd bestaan krijg je te maken met gevoelens van schaamte en is het moeilijk om weer onder de mensen te komen. Op dit moment voel ik me goed, sport ik veel en begeleid ik zelf ook mensen bij walking voetbal, een seniorensport. Ik wil in de toekomst heel graag iets met sport doen, het liefst in een betaalde baan en anders als vrijwilliger.’
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ryan werkt met het digitale syteem Life Goals Monitor waarin zij gegevens noteert over de mensen die zij begeleidt. Deze gegevens worden ook gebruikt door het lectoraat Bewegen, School en Sport voor onderzoek vanuit het project.
-
-
Meer over het onderzoeksproject Sport voor Participatie
Ervaringsverhalen
‘Waar we uiteindelijk naar toe willen is een antwoord op de vraag hoe we tot een goede overdracht kunnen komen tussen het sociale domein en de mogelijkheden die sport biedt. Er zijn veel partijen met dit onderwerp bezig maar er mist nog samenhang. Bovendien is het succes van de inzet van sport en beweging in de hulpverlening te afhankelijk van de interesse en inzet van enkele professionals die geloven in de kracht van sport voor deze doelgroep. We hebben behoefte aan verbindende professionals zoals Ryan maar ook aan mensen als Sebastiaan die hun goede ervaringen uitdragen.
Ik wil ook graag het voorbeeld noemen van Jasper. Hij was zwaar verslaafd en heeft zich inmiddels opgewerkt tot maatschappelijk sportcoach bij het Leger des Heils, een betaalde baan. Sportcoaches als Ryan en ambassadeurs als Sebastiaan en Jasper hebben we in de toekomst hard nodig om sport op een nog betere manier in te kunnen zetten binnen het sociale domein.’
Normaliserende werking
‘Sport heeft naast positieve gezondheidseffecten vooral een normaliserend werking,’ vertelt Hoogendam. ‘Het is met name dat normaliserende effect waar zowel hulpverleners, als de mensen uit kwetsbare groepen zelf, zo enthousiast over zijn. Mensen voelen zich, zodra ze met sport bezig zijn, even geen cliënt meer maar eerder doelman, rechtsbuiten of tennisser. Ze komen in aanraking met lotgenoten, ervaren steun, geven elkaar tips, zien weer structuur. Sport is voor deze mensen bovendien een activiteit buiten het reguliere hulpverleningscircuit om en dat ervaren ze vaak als zeer prettig. De rol van de sportcoach is daarbij heel belangrijk. Als inspirator maar ook om aan te voelen waar iemand toe in staat is. Wat is bijvoorbeeld het juiste moment om hen een toernooitje te laten organiseren?’
Het onderzoek
Sport voor Participatie is een onderzoeksproject van de lectoraten ‘Bewegen, School en Sport’ en ‘Bewegen, Gezondheid en Welzijn’ van Hogeschool Windesheim en de lectoraten ‘Participatie en Stedelijke Ontwikkeling’ en ‘Werken in Justitieel kader’ van de Hogeschool Utrecht, samen met Stichting Life Goals, het Leger des Heils, Dienst Justitiële Inrichtingen en Reclassering Nederland. In de tweede fase van het onderzoek, die duurt tot en met mei 2020, staat de vraag centraal welke context- en samenwerkingsfactoren voor professionals van belang zijn om sport als een succesvol middel in te kunnen zetten voor mensen in detentie, de reclassering en maatschappelijke opvang.
De onderzoeksresultaten worden gepresenteerd tijdens een afsluitende conferentie in het voorjaar van 2020. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ad Hoogendam via e-mail: acj.hoogendam@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)
-