Gezondheidsverschillen verkleinen door integrale aanpak

Gezondheidswetenschapper Lisa Wilderink onderzocht wat succesfactoren zijn voor gezondheidsbevordering in minderwelvarende wijken. Op 16 november promoveert zij bij de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Wilderink startte haar promotietraject op vanuit het kenniscentrum Gezondheid en Welzijn van hogeschool Windesheim, dat samen met de VU initiatief nam tot dit onderzoek met een financiële ondersteuning vanuit ZonMw. In haar proefschrift adviseert ze beleidsmakers en andere professionals om bewoners en lokale organisaties te betrekken bij de aanpak en daarbij gebruik te maken van participatieve onderzoeksmethoden.

Het verkleinen van gezondheidsverschillen is al decennialang een uitdaging. Mensen met een relatief laag opleidingsniveau hebben een lagere levensverwachting dan mensen met een hoger opleidingsniveau. Zwolle begon daarom in 2010 met de wijkgerichte aanpak ‘Zwolle Gezonde Stad’, een aanpak die gericht is op het stimuleren van gezond gedrag in wijken waar gemiddeld veel mensen met een laag opleidingsniveau wonen. Wilderink onderzocht tijdens haar promotieonderzoek welke kernelementen in deze aanpak volgens betrokken professionals en beleidsmakers hebben bijgedragen aan het succes.

Alle betrokkenen betrekken bij de aanpak

Een belangrijke succesfactor bleek de integrale aanpak, waarbij de gemeente samenwerkt met een gevarieerde groep lokale organisaties, bijvoorbeeld GGD, scholen, welzijn en sport. Op deze manier werd iedereen die invloed heeft op het complexe systeem dat gezondheidsverschillen veroorzaakt betrokken. Door samenwerking met bewoners sloot de aanpak bovendien beter aan bij de wensen, behoeften, motivaties en talenten van bewoners¬. Bij zo’n integrale aanpak zijn factoren als draagvlak, coördinatie, borging, samenwerking met private organisaties, profilering, monitoring en samenwerking met bewoners belangrijk.

Participatief actieonderzoek

Participatief actieonderzoek bleek een geschikte benadering om de samenwerking met bewoners te faciliteren. Dat blijkt na onderzoek met kinderen (8-12 jaar) en senioren (65+) in de buurt. Wat een positieve invloed op deze samenwerking had was het gebruik van participatieve onderzoeksmethoden zoals Photovoice, waarbij kinderen zelf aan de slag gingen als fotograaf om te onderzoeken hoe hun wijk gezonder kan worden. Volgens de kinderen en senioren die meededen met het onderzoek, moet deelname vooral leuk en leerzaam zijn.

De inzichten uit het proefschrift zijn belangrijk voor de doorontwikkeling van de aanpak Zwolle Gezonde Stad en inspireren mogelijk andere integrale aanpakken in het land gericht op het verkleinen van gezondheidsverschillen. Zo wil ons lectoraat Urban Innovation in Almere de geleerde lessen verder gaan brengen als onderdeel van hun Urban Innovation-aanpak, onder leiding van projectleider Ingrid Bakker.

Meer informatie over dit onderzoek is te vinden in het proefschrift van Wilderink(opent in nieuw tabblad). De promotie vond plaats op 16 november 2022.

Voor meer informatie over dit onderzoek kun je contact opnemen met Ingrid Bakker(opent in nieuw tabblad).