'Problemen? Diversiteit scholieren levert vooral kansen op’

Wat doe je als leerkracht zodra de toenemende diversiteit van je leerlingen leidt tot ruzies, tegenstellingen en vervelende situaties in de klas?

Onderwijsdeskundigen van Windesheim spreken over deze problematiek tijdens het seminar 'Spannende verschillen op school' in Amsterdam op 31 oktober.

Ontmoeting binnen het onderwijs

Hoofddocent Erik Renkema van de Pabo en onderzoeker van het lectoraat Theologie en Levensbeschouwing, is stellig als hij praat over de verschillen tussen leerlingen van het primair en voortgezet onderwijs en de problemen die daardoor kunnen ontstaan in de klas. ‘Ik zie diversiteit in de eerste plaats als een kans. Daarom noem ik in de titel van mijn workshop ook het begrip ‘samen vieren’. De verschillen in achtergrond zijn een gegeven en nemen toe, niet alleen door verschillen in cultuur maar ook door ontwikkelingen als het gaat om seksuele diversiteit. Voor het onderwijs ligt hier een belangrijke taak om verschillen te overbruggen, met bijvoorbeeld burgerschapsvorming en levensbeschouwelijke educatie. Door ontmoeting kunnen we de kansen die diversiteit biedt, verzilveren.’

Effectief nuanceren en een rotsvast vertrouwen

Jessica Bouva, docent aan de opleiding Theologie en Levensbeschouwing en de Pabo legt uit dat er methoden zijn om als leerkracht om te gaan met leerlingen die extreme meningen verkondigen in de klas. ‘Er zijn gesprekstechnieken ontwikkeld om daar mee om te gaan. De essentie is het leggen van contact en het effectief nuanceren* van extreme uitspraken. Nuance aanbrengen is belangrijk en het verhaal erachter persoonlijk maken. Er is, namens het lectoraat Theologie en Levensbeschouwing, door onze collega’s Ruth Hessel en Birgit Pfeifer een pilotonderzoek gedaan naar extreme uitspraken door leerlingen. Ruth zal enkele voorbeelden uit dit onderzoek geven tijdens het seminar. Erik Renkema voegt toe: ‘Ik heb een rotsvast vertrouwen in de school als plek om deze tegenstellingen te overbruggen en in het onderwijs om een goede methodiek te vinden daar mee om te gaan.’

Allerzielen

‘Een mooi voorbeeld is de van oorsprong Rooms-Katholieke Bisschop Bekkersschool in Groningen. Deze school is heeft de katholieke viering van Allerzielen op een nieuwe manier vormgegeven. De rituelen van verschillende geloven zijn samengevoegd en geen enkele traditie is daarbij dominant’, vertelt Renkema. ‘Het samen beleven en ervaren is hierbij een goede manier om verschillen te overbruggen’, zegt Jessica Bouva.

Dilemma’s

Beide docenten erkennen dat er soms heel moeilijke situaties kunnen ontstaan in de klas waarbij je je als leerkracht goed moet realiseren waar jouw persoonlijke grens ligt en of die overeen komt met de grens die de school wil aanhouden. Erik Renkema: ‘De heterogene samenstelling van scholen daagt continu de identiteit uit van het instituut zelf. Wat doe je met een leerling uit een gezin van Jehova’s getuigen en niet deelneemt aan het vieren van verjaardagen en  christelijke feestdagen? En wat te denken van een Rooms-Katholieke school waar nog twee leerlingen ter communie gaan? Wat zegt dat over de identiteit van de school?’

Pabo Windesheim

De Pabo op Windesheim heeft volgens Erik Renkema een eigen visie op diversiteit. ‘Wij hebben nauwelijks studenten die zich exclusief katholiek, protestants-christelijk of moslim noemen. Onze studenten zijn gericht op diversiteit, vinden verschillen tussen mensen heel interessant en willen daarmee graag aan de slag. Onze Pabo is voor zover ik weet ook de enige die één curriculum heeft voor het geven van onderwijs aan zowel openbare scholen als christelijke scholen. Diversiteit is bij ons een belangrijk thema waarbij het benutten van kansen het accent heeft. Dat willen we graag bespreken op het seminar.’

Het seminar op 31 oktober

Het seminar ‘Spannende verschillen op school’ over diversiteit en polarisatie in het primair onderwijs vindt plaats op woensdagmiddag 31 oktober 2018 bij de iPabo aan de Jan Tooropstraat 136 in Amsterdam en is georganiseerd door Arkade.

* Effectief nuanceren is een methodiek van Chantal Suissa-Rune van NieuwWij(opent in nieuw tabblad).