Informatie voor ouders

Middelbare scholen en mbo’s geven vaak de eerste aanzet om te beginnen met het studiekeuzeproces. Dit gebeurt vaak al in havo 4, vwo 5 of in de voorlaatste klas van het mbo. Dat kan voor je gevoel vroeg zijn, maar toch is het niet voor niks. Het kiezen van een studie kan namelijk tijd kosten. En je wilt niet dat je kind last-minute moet beslissen. Bovendien zijn er belangrijke deadlines, zoals de aanmelddatum van 1 mei voor hogescholen en zelfs 15 januari voor opleidingen met een numerus fixus.

Daarnaast is een studie kiezen tegenwoordig uitdagender dan vroeger. Jongeren worden geconfronteerd met een enorm aanbod aan opleidingen, een overvloed aan informatie, en een snel veranderende wereld. Vroeg beginnen helpt je kind om een bewuste keuze te maken.

"Ik weet écht niet wat ik leuk vind."
"Ik weet niet wat ik later wil worden."
"Ik ben bang de verkeerde keuze te maken."
"Er zijn zoveel opties, ik weet niet waar ik moet beginnen."

Klinkt dit herkenbaar? Het keuzeproces brengt vaak onzekerheden met zich mee, en dat is heel normaal. Begin een open gesprek door deze onzekerheden hardop te benoemen. Stel verdiepende vragen en moedig je kind aan om er ook met iemand anders over te praten. Dit helpt om het echte probleem te begrijpen. Uiteindelijk zijn er twee mogelijkheden: je kind weet het nog steeds niet, of ze weten het wél en zetten stappen, ondanks de onzekerheid.

"Verkeerd" kiezen is niet erg

Onthoud: er is geen foute keuze, want elke beslissing biedt een leerervaring. Zelfs een "verkeerde" studiekeuze kan helpen om uiteindelijk de juiste richting te vinden.

Bij Windesheim en veel andere hogescholen kun je in de eerste weken van een opleiding zonder studievertraging overstappen naar een andere opleiding.

Heeft jouw kind al een goed beeld van zichzelf? Laat hem of haar eens nadenken over drie vragen: wie ben ik, wat kan ik, en wat wil ik?

Vindt je kind dit moeilijk? Stel de vragen dan wat luchtiger. Praat over interesses, sterke punten en waar je kind blij van wordt. Vraag ook wat hij of zij belangrijk vindt in het leven en in toekomstig werk. Een paar vragen die kunnen helpen:

• Welke vakken vind je leuk?
• Waar ben je goed en waar ben je minder goed in?
• Hoe wil je leren? Veel theorie of praktijk?
• Welke 3 beroepen lijken je leuk?
• Welke opleiding zouden kunnen passen bij deze beroepen?
• Hoe ziet jouw ideale werkplek eruit? Beschrijf het in beelden en gedetailleerd.
• Wat zie je jezelf doen op die werkplek? Beschrijf dit in activiteiten en werkwoorden.
• Met wie wil je graag samenwerken?

Het kan helpen om samen lijstjes te maken of online testjes te doen. Een ontspannen, ongedwongen gesprek kan verrassend veel inzicht geven in wat je kind energie en plezier geeft! Als ouder kun je kijken of je een rode draad ziet in het complete verhaal.

Handige links

• Doe de studiekeuzetest van Windesheim(opent in nieuw tabblad)
• Doe een studiekeuzetest van Studiekeuze123(opent in nieuw tabblad)
• Bekijk alle beroepen op Nationaleberoepengids.nl(opent in nieuw tabblad)

Weet je inmiddels beter waar je kind blij en enthousiast van wordt? Dan is het tijd om samen te kijken welke studierichtingen daarbij passen. Houd de mogelijkheden nog breed en verken verschillende opties. Misschien kan je zoon of dochter eens praten met iemand uit jullie netwerk die in een interessant vakgebied werkt, of zelfs een dagje meelopen voor meer inzicht.

Denk in deze fase ook na over de locatie: in welke stad ziet je kind zichzelf studeren? Willen ze op kamers of liever thuis blijven?

Oriënteren op open dagen

Check samen wanneer de open dagen van verschillende hogescholen zijn en moedig je kind aan om zich aan te melden. Houd het proces behapbaar: liever twee opleidingen bezoeken en de sfeer goed proeven dan er zes in één keer bezoeken. Valt een opleiding tegen? Kies dan gewoon twee nieuwe voor de volgende keer. Zo blijft het overzichtelijk en haalbaar.

Handige links

• Interessegebieden bij Windesheim
• Open dagen bij Windesheim
• Op Studiekeuze123.nl(opent in nieuw tabblad) vind je een overzicht van alle opleidingen en open dagen in Nederland

Tussenjaar

Het kan ook gebeuren dat je kind er niet uitkomt en voor een tussenjaar gaat. Geen zorgen! Een tussenjaar kan gebruikt worden om verder te ontwikkelen. Door bijvoorbeeld te reizen, vrijwilligerswerk (in het buitenland) te doen, werkervaring op te doen, een nieuwe taal te leren of een studiekeuzeprogramma te volgen. Het TussenjaarKenniscentrum(opent in nieuw tabblad) geeft informatie over de kansen en risico's van een tussenjaar.

Zet samen de belangrijkste voorwaarden voor een studie op een rijtje. Denk aan zaken zoals:

• Sfeer: Voelt de opleiding goed aan?
• Stagemogelijkheden: Zijn er kansen voor praktijkervaring?
• Keuzeruimte: Hoeveel vrijheid is er om eigen vakken te kiezen?
• Voorzieningen: Zijn er goede faciliteiten, zoals bibliotheken of studieplekken?
• Reistijd: Hoe lang is de reistijd naar de hogeschool of universiteit?
• Kwaliteit: Wat is de reputatie van de opleiding?
• Grootte van de opleiding: Wil je kind liever in een grote of kleine groep studeren?
• Opleidingsduur: Hoelang duurt de studie?
• Kosten: Wat zijn de kosten, inclusief lesgeld en boeken?

Vergelijk verschillende studies op deze punten en help je kind met het ordenen en structureren van alle informatie.

Laat alle informatie rustig bezinken en bespreek samen welke opleidingen eruit springen, inclusief de voor- en nadelen. Wanneer je kind een voorlopige keuze heeft gemaakt, wacht een paar dagen om te zien of het nog steeds goed voelt. Is dat het geval? Dan is het tijd om aan te melden! Je kind kan zich inschrijven voor maximaal vier opleidingen, bij Windesheim en/of andere scholen.

Na aanmelding volgt vaak een Matchingsdag, waar je kind een laatste check kan doen om te zien of de opleiding echt past. Een uitnodiging hiervoor komt automatisch. Twijfels? Doorloop dan samen opnieuw stap 4 en 5 om de keuze te verfijnen.

Handige links

• Informatie over aanmelden bij Windesheim
• Studielink(opent in nieuw tabblad), het inschrijvingssysteem voor hoger onderwijs in Nederland

Er zijn verschillende studieroutes in het hoger onderwijs. Omdat dit systeem in veel Europese landen hetzelfde is, kun je ook makkelijk in het buitenland studeren, stage lopen of werken. Hieronder vind je de routes en toelatingseisen:

Meer informatie over opleidingsvormen

Hbo of universiteit?

Een bachelor behaal je binnen het hoger onderwijs: op het hbo (hoger beroepsonderwijs) of de universiteit (wetenschappelijk onderwijs). Maar studeren op het hbo is heel anders dan aan de universiteit. Wat past het beste bij jouw kind: veel theorie of veel praktijk? Bekijk hier de verschillen.

Als je kind van de middelbare school naar het hbo gaat, verandert er veel.

• Het hbo vraagt om veel meer zelfstandigheid.
• Lessen zijn meestal niet verplicht, dus het is aan de student om zelf goed bij te houden wat er moet gebeuren.
• Er is de BSA of doorstroomnorm: je moet een bepaald aantal studiepunten halen om door te mogen gaan.
• Het tempo ligt hoger en is er meer stof om te verwerken dan op de middelbare school.
• De reistijd kan toenemen omdat de hogescholen vaak verder van huis liggen.
• Klassen kunnen groter zijn.

Je kind zal dus moeten wennen aan meer vrijheid én meer verantwoordelijkheid. De stap naar het hbo is dus niet alleen een nieuwe fase, maar ook heel nieuwe leerervaring!