‘Over dementie wordt te negatief gedacht’
Hoe kun je je spelenderwijs verplaatsen in de gedachtewereld van mensen met dementie? Docenten Remco Korteweg en Cornelis Kapitein ontwikkelden, met feedback van ProMemo van Windesheim, het kaartspel Dementie-Dimensie waarmee dat prima kan.
Remco Korteweg is docent Maatschappelijke zorg aan het Deltion College in Zwolle en merkt in de praktijk dat de beeldvorming bij jonge studenten over dementie erg somber is. Dat is volgens hem een eenzijdig beeld. ‘Er zijn werkers in de zorg die juist graag mensen met dementie begeleiden, omdat ze hen echter, spontaner en verrassender vinden dan mensen met lichamelijke klachten.’ De hoogste tijd om dat negatieve beeld bij te stellen en zo bedacht hij met collega-docent Cornelis Kapitein het kaartspel Dementie-Dimensie. ‘Wij willen jongeren nieuwsgierig maken naar de belevingswereld van mensen met dementie.’
Generaties leven parallel naast elkaar
Korteweg: ‘De maatschappij zoals wij die nu kennen bestaat uit generaties die parallel naast elkaar leven. Er is in Nederland weinig contact meer tussen jongeren en ouderen en dat is deels te verklaren vanuit de sterke ontwikkeling van de jeugdcultuur sinds de jaren vijftig en zestig. Nergens heeft de jeugdcultuur zich zo prominent ontwikkeld als in West-Europa. In landen waar dit minder het geval was, zie je meer contact tussen de generaties en is er dus ook meer kennis en begrip over en weer. Bij jongeren in Nederland bestaan nogal wat vooroordelen over dementie. Alsof alles alleen maar ellende is. Dat beeld willen wij graag doorbreken en lichter maken. Om jongeren te interesseren voor een carrière in de zorg voor ouderen zullen we echter eerst de vooroordelen rond dementie moeten blootleggen.’
Eromheen praten
Drie jaar geleden begon Korteweg met mededocent Cornelis Kapitein, eveneens docent aan het Deltion College, aan het uitdenken en realiseren van het dementiespel. Dat gebeurde met feedback vanuit het Expertisecentrum Dementie, ProMemo van Windesheim. ‘Het werd een kaartspel dat je maximaal met zes spelers kunt spelen. Zodra de kaarten zijn gedeeld is bijvoorbeeld de locatie of situatie duidelijk, behalve voor degene die de dementiekaart heeft. Spelers moeten achterhalen wie de dementiekaart heeft en kunnen dat doen door vragen aan elkaar te stellen. De speler met de dementiekaart is door gebrek aan informatie gedwongen om eromheen te praten zonder dat zijn medespelers dat in de gaten hebben. Het spel daagt je uit om te denken en redeneren vanuit de beperkingen die dementie ons oplegt.’
Oriëntatie, apraxie en afasie
Drie belangrijke aspecten van dementie laten Korteweg en Kapitein in het spel terugkomen: oriëntatieproblemen, apraxie en afasie. ‘Het is de bedoeling om de fantasie van jongeren te prikkelen. Hoe voelt het om niet meer te weten waar je bent of waar je naar onderweg bent. Hoe voelt het om niet meer te weten hoe je koffie moet zetten? Hoe voelt het om niet meer op woorden te kunnen komen? En belangrijker nog: hoe ga je daar mee om? Daar kom ik ook op het aspect om het wat lichter te maken. Want met de zaken die ik hier opnoem, daar hebben mensen met dementie mee te leren omgaan. Daarnaast is ook vaak nog ruimte voor plezier en goede gesprekken. De laatste fase waarin mensen passief in een stoel zitten, niemand meer herkennen en geheel zorgbehoeftig zijn geworden, daar komen de meesten helemaal niet aan toe want dan zijn ze inmiddels al overleden.’
Meer informatie
Het spel is inmiddels al op diverse plekken uitgeprobeerd. Collega-docenten van Remco Korteweg en Cornelis Kapitein zijn enthousiast en gebruiken het in de les. Korteweg geeft aan dat zijn collega en hij nog goed willen nadenken over de promotie van het spel en de manieren waarop je het kunt inzetten. Meer informatie? Het spel Dementie-Dimensie bestellen? Stuur een e-mail naar Remco Korteweg via e-mail rkorteweg@deltion.nl(opent in nieuw tabblad)
Cookie instellingen
Windesheim maakt gebruik van functionele en analytische cookies om het gebruik van de website te optimaliseren. Daarnaast maken we gebruik van cookies voor marketingdoeleinden. Hiermee kunnen we je gedrag volgen op websites. Als je op 'accepteer alle cookies' klikt, geef je hiervoor toestemming. Klik op 'stel je persoonlijke voorkeuren in' om aan te geven welke cookies je accepteert. Lees ons cookiestatement voor meer informatie.