Een volmaakt eerlijke kop koffie uit Afrika

Vanaf november krijgen we bij Windesheim een nieuwe koffie: de Idealist! Deze week kun je tijdens een proeverij op de campus Zwolle je voorkeur voor de nieuwe smaak uitspreken. Dit hebben we vorige week in Almere alvast gedaan. Voor deze lekkere en duurzame koffie hebben Pure Africa, Koffiebranderij Koffielust en MAAS de handen ineen geslagen voor sociale en eerlijke koffie waarvan de herkomst helemaal duidelijk is. Pure Africa koopt de bonen direct in bij boerencoöperaties in Rwanda en betaalt daarbij een eerlijke prijs. Deze koffiebonen worden vervolgens getransporteerd naar Koffiebranderij Koffielust in Veenhuizen, waar de koffie wordt gebrand met de inzet van gedetineerden. Zo worden zij ‘fit-voor-werk’ en krijgen zij betere re-integratie kansen na hun detentie.

De Dag van de Duurzaamheid is een mooie gelegenheid om samen met Pure Africa dieper op de koffie in te gaan. Ando Tuininga, medeoprichter van het label en oud-student van Windesheim, vertelt over het proces van de koffieboer tot aan Nederland. 

Stage in Ethiopië

Toen Ando in zijn derde jaar van zijn studie Psychomotorische Therapie zat op Windesheim, besloot hij voor zijn stage naar het buitenland te gaan: “Ik wilde naar Ethiopië. Daar zou ik echt mensen gaan helpen in een centrum voor oorlogsveteranen.” Het oorspronkelijke plan was om toestellen te plaatsen, maar dat veranderde toen Ando eenmaal aankwam. “Wij zijn een soort van wereldverbeteraars en willen graag anderen helpen. Daar kunnen we vrij sturend in zijn, terwijl Ethiopië prima zelf weet wat ze moeten doen.” Hier werden de ogen van Ando geopend: “Je gaat als student met vooroordelen daarheen: iedereen is zielig, iedereen is arm, maar als je eenmaal daar bent, zie je heel veel. Er is armoede, dat klopt, maar sociaal zijn zij zoveel rijker dan wij.” Tijdens zijn stage leert Ando steeds meer. “Koffie is belangrijk voor de Afrikaanse cultuur. Zo hebben ze ook  eigen koffie rituelen en ceremonies.” Hij raakt geïnspireerd en wil sociaal- en economische ontwikkeling bevorderen door te investeren in ondernemerschap. Het uitgangspunt is dat mensen zelf goed weten wat ze nodig hebben en hoe ze kunnen groeien.

Koffie en microkrediet

Koffie is het belangrijkste exportproduct van Oost Afrika. "Ik vond hun koffiecultuur erg interessant en wil de mensen verder helpen.” Samen met Justus Bijlsma zet Ando “Pure Africa” op, een label dat koffiebonen uit Afrika importeert en in Nederland verkoopt. Per verkochte kilo wordt een euro direct via de lokale bank terug geïnvesteerd in de koffieboeren waar Pure Africa koffie koopt. “Ik wilde een keten opzetten waarin elke schakel geld verdient. Door samen te werken met lokale microfinancieringsbanken, kunnen we kapitaal beschikbaar stellen aan lokale boeren die willen investeren."

Koffiebonen uit Oeganda, Rwanda en Burundi

Ando en Justus breiden hun koffiebonen import verder uit. Ethiopië wordt verruild voor Rwanda, Burundi en Oeganda. Ze vinden het belangrijk dat ze exact weten waar de koffie vandaan komt: “We verkochten eerder een product waarvan we niet wisten waar het vandaan kwam. Daarom hebben we in Rwanda, Burundi en Oeganda gezocht naar waar de koffiebonen vandaan kwamen. Het bleek dat veel koffieboeren helemaal geen eerlijke prijs voor hun koffie kregen. Eigenlijk kan iedereen een goede boterham met koffiebonen verdienen, behalve de koffieboeren zelf.” Om hier een verschil in te maken gingen Ando en Justus in gesprek met de boeren: wat is de kostprijs voor het telen en welke prijs hebben boeren nodig om winst te maken? Pure Africa betaalt een winstgevende prijs en kan alles vertellen over de herkomst van de koffiebonen. 

Als Ando wordt gevraagd naar zijn dromen, hoeft hij niet lang na te denken: “Ik wil dat meer boeren gaan profiteren van de samenwerking met Pure Africa, het zijn nu ruim 6000 en dat moeten er veel meer worden. Daarnaast willen we in 2027 1 miljoen in totaal geïnvesteerd hebben aan microkredieten en uitbreiden naar meer Afrikaanse landen. We willen de grootste koffie-importeur worden in Afrika die tegen een winstgevende prijs koffie koopt en transparantie biedt over de herkomst.