Acteer nu, anders is het te laat

De noodzaak van de energietransitie
Uit: ZON Magazine, zomer 2022

Tekst Arjan Dijkema / Fotografie Peter Timmer

Om de steeds sneller gaande opwarming van de aarde tegen te gaan, is minder fossiel energieverbruik noodzakelijk. Dat klinkt logisch, maar toch is er op het gebied van de energietransitie nog winst te behalen in Regio Zwolle. Om ondernemers nog bewuster te maken van de urgentie van de energietransitie werken het lectoraat Energietransitie van hogeschool Windesheim en de ambitieuze incubator ZWINC samen. ‘Om straks nog goed te kunnen leven, is nu actie nodig’, zeggen Jeike Wallinga, lector energietransitie, en Koen Hobelman, manager bij ZWINC.

Want duurzaam ondernemen is in Regio Zwolle nog geen vanzelfsprekendheid. Toch ontkomen bedrijven er niet aan om vroeg of laat die stap te maken. De kennis van het lectoraat Energietransitie en de faciliteiten die ZWINC biedt, helpen jonge start-ups om dat proces te versnellen. ‘Daar zitten natuurlijk veel aspecten aan. Energie zit in huishoudens, in fabrieken, in producten, voeding én in vervoer. Uiteindelijk raakt de energietransitie alles wat we doen’, vertelt Wallinga.

Als lector energietransitie is Wallinga 2,5 jaar werkzaam bij Windesheim. Ze ziet de wereld om haar heen graag veranderen. ‘Wat voor mij persoonlijk meespeelt, is het verdelingsvraagstuk. Van de wereldbevolking zorgt de rijkste tien procent nu voor negentig procent van de uitstoot. Dat is onevenredige verdeeld. Als rijkste tien procent moeten we daarom ook ons eigen consumptiegedrag onder de loep nemen.’

‘De rijkste tien procent zorgt voor negentig procent van de uitstoot’ -Jeike Wallinga

Het lectoraat focust zich op de verlaging van energiegebruik en staat in nauwe samenwerking met bedrijfsleven, overheid en onderwijs. ‘Samen doen we praktijkgericht onderzoek. Wij staan in verbinding met het werkveld, maar met onze kennis zijn we er ook om het onderwijs te vernieuwen. Zo dragen we eraan bij dat de energietransitie een integraal onderdeel wordt van de techniekopleidingen op Windesheim. En onze kennis en ervaring zetten we ook in bij de start-ups die ZWINC helpt’, vertelt Wallinga. ‘Belangrijk is dat we overal mensen bewustmaken van de noodzaak van de energietransitie en dat proces samen versnellen.’

Ondernemersklimaat

Sinds vorig jaar werkt het lectoraat samen met ZWINC, dat staat voor ‘Zwolle incubator’. Tot oktober 2021 stond ZWINC beter bekend als Green PAC iLab. Hogeschool Windesheim is een vaste partner van ZWINC, net als Gemeente Zwolle en Provincie Overijssel. Waar Green PAC iLab zich vooral richtte op ondernemingen in duurzame kunststoffen, kijkt ZWINC ook naar start-ups in de creatieve en slimme maakindustrie. In de oude Philipsfabriek aan de Ceintuurbaan in Zwolle zitten 26 start-ups onder één dak.

‘Jong talent kan zorgen voor verandering’ -Kees Hobelman

‘We zijn er om het ondernemersklimaat te versterken en te vergroten. Wij ondersteunen start-ups onder meer met de ontwikkeling van het jonge ondernemerschap, duurzaam leren denken én met een werkplek’, zegt Hobelman. ‘De inhoudelijk kennis zoeken we samen met lectoraten. Wij faciliteren die voorwaarden, omdat wij geloven dat jong talent met hun ondernemerschap kan zorgen voor een verandering in duurzaamheid, circulariteit en energietransitie.’

Samenwerking

‘Vorig jaar hebben we voor het eerst met het lectoraat Energietransitie gesproken over een samenwerking, omdat ZWINC duurzaamheid onderschrijft. En start-ups dus ook moeten nadenken over hoe hun product of dienst de energietransitie beïnvloedt’, vertelt Hobelman. ‘Wij zitten aan de ondernemerskant, Jeike aan de onderzoekkant. Als wij een vraag hebben en het antwoord niet weten, is de kans groot dat het antwoord bij het lectoraat of in Jeike haar netwerk gevonden kan worden. Omdat binnen dat netwerk bedrijven bezig zijn met de energietransitie of al ideeën daarover hebben. Daar zit voor ons een mooie link qua inhoudelijke kennis, waarmee wij samen startende ondernemers verder kunnen helpen.’

Sinds eind 2021 is de samenwerking een feit en die heeft al twee start-ups een eind op weg geholpen. ‘Ondernemers kunnen met ons sparren over de energie-aspecten van hun propositie’, vertelt Wallinga. Hobelman: ‘Zo kunnen zij hun producten bijvoorbeeld aanscherpen. Of door gebruik te maken van het netwerk kunnen zij sneller met andere bedrijven samenwerken, waardoor ondernemers sneller kunnen groeien en valideren. In de toekomst hopen we natuurlijk dat veel meer start-ups van de samenwerking met het lectoraat kunnen profiteren.’

Impact

Als het aan Hobelman en Wallinga ligt, blijft Regio Zwolle inzetten op startende ondernemers die bijdragen aan de energietransitie. ‘Juist door ondernemers bij de start van hun bedrijf bewust te maken van het belang of door bijvoorbeeld samen te werken met ons en het lectoraat maak je de meeste impact. Als bedrijven nu de juiste keuzes maken en groeien of gaan samenwerken met het mkb, maken zij meteen meer impact en is het resultaat op de langere termijn ook groter’, zegt Hobelman. ‘Voor grote mkb-bedrijven is het veel moeilijker, zeker in deze tijd, om een transitie door te maken in de hele keten. Daarom is dit voor die bedrijven een mooie kans om de samenwerking aan te gaan met start-ups die daar al volop mee bezig zijn.’