Loopbaanverandering kan op elke leeftijd

Ben je op een punt in je leven waar je denkt aan een nieuwe richting voor je loopbaan, ook al ben je wat ouder? Veel mensen vinden het spannend om op latere leeftijd nog zo'n grote stap te zetten, maar dat hoeft niet per se een gigantische sprong te betekenen. In dit artikel deelt studiekeuze- en loopbaancoach Erik handige tips en inspireert met verhalen van mensen die op latere leeftijd succesvol hun carrière hebben omgegooid. Dit kan je helpen om met frisse ogen naar je eigen kansen en keuzes te kijken.

Gek is dat. Als ik zo’n titel zie, denk ik meteen aan gigantische veranderingen: complete omwentelingen van 180 graden. Waarom eigenlijk? In werkelijkheid blijkt, als we wat beter kijken, dat dit ten eerste helemaal niet altijd zo hoeft te zijn. Ten tweede is het vaak helemaal niet wenselijk en ten derde helemaal niet nodig.

Natuurlijk zijn er geweldige verhalen te vertellen over mensen die 180 graden slagen hebben gemaakt, zoals Fred Teeven, van minister naar buschauffeur, Charly Lownoise van DJ naar zenleraar, of Sacha de Boer van nieuwslezeres naar fotograaf.

Zelf heb ik door de jaren heen ook wat aardige voorbeelden mogen begeleiden of gezien, zoals de teamleider van Philips, die bij de Technische Dienst van Museumspoorlijn STAR kwam te werken omdat hij van modelspoortreintjes hield. Of de vrachtwagenmonteur van Scania die monteur van scootmobielen werd. Of de economiedocent die als vrachtwagenchauffeur kilometers maakte.

Hoe ingrijpend de verandering moet of kan zijn, hangt af van de reden of de aanleiding van de verandering. Zo zijn er mensen die worden "gedwongen" te veranderen vanuit de werkgever vanwege functieverandering, reorganisatie, bedrijfsverhuizing of sluiting. Daarnaast kan het zijn dat je gedwongen wordt om te veranderen vanwege gezondheidsredenen. Of misschien ben je zelf uitgekeken op de functie of organisatie of de omgeving van een functie. En misschien wil je gewoon nieuwe talenten aanspreken. Daarbij moet ik even denken aan de zorgmedewerkster die elektricien werd omdat ze zelf een boerderij aan het verbouwen waren en het heerlijk en interessant vond mee te werken met de elektricien. Bezig zijn met iets concreets en direct resultaat zien, vertelde ze mij, was haar motivatie.

Je zou denken dat de keuze voor de verandering als gevolg van noodzaak makkelijker te maken is dan de keuze voor verandering uit eigen beweging. Of juist niet? Volgens de Zelf-Determinatie Theorie (Deci & Ryan, 2000) is het zo dat we keuzes willen maken vanuit (psychologische) vrijheid en dat we daarnaast snakken naar veiligheid in verbondenheid. Beide in balans houden lijkt een levenslange oefening die je in beweging houdt. Ikzelf merkte bijvoorbeeld na jarenlang onderdeel te zijn van organisaties, dat het als zzp'er heerlijk was om zelf te kunnen bepalen wat ik wel en niet kon oppakken en even niet onderdeel te zijn van een systeem. Na enkele jaren begon ik het te missen dat ik geen vast team om me heen had waarmee ik kon experimenteren en feestjes kon vieren. Daarom besloot ik me weer te verbinden aan een organisatie. In een gesprek met een vriend over verandering vertelde hij me dat dergelijke besluiten veelal gemaakt worden op basis van liefde of angst. Ga maar eens na bij jezelf.

Vaak is er een haakje tussen het oude en het nieuwe. Je neemt tenslotte jezelf mee. Zelden komt zo’n stap helemaal uit de lucht vallen. Sacha de Boer was immers al met fotografie bezig voordat ze professioneel werd. We hebben dus niet altijd een grote stap nodig. Een kleine stap is ook een verandering. En nee, er is lang niet altijd een opleiding nodig voor een verandering, maar het kan wel. De vraag is: sta je open voor een verandering? En durf je ook te veranderen? Een tip van mij: stel je kwetsbaar op en heb het over je dromen, ambities en wensen met vrienden of familie.

En weet je niet hoe je een loopbaanverandering aanpakt? Klop dan eens aan bij een van de studiekeuze- en loopbaancoaches van Windesheim en check dan de pagina over hulp bij studiekeuze.