Naar cookie instellingen Hoofdinhoud Hoofdnavigatie

Drie horizonnen voor transitie

Banner image

Hoe vind je de balans tussen innoveren op de korte termijn en innoveren op de langer termijn?

De belangrijkste vraag voor managers en ondernemers is hoe een balans te vinden tussen innoveren op de korte termijn en innoveren op de langer termijn. "Managing Today" en "Building Tomorrow" vragen immers om verschillende mindsets en kwaliteiten en ze concurreren met elkaar om de aandacht van de manager. De vraag is dus: Hoe vind je die balans? Hoe maak je je organisatie klaar voor het Internet of Things, Blockchain, As-a-Service businessmodellen en de Circulaire Economie, terwijl je er tegelijk voor zorgt dat je nu goede diensten en producten levert aan je klanten?

Drie horizonnen voor groei

Het "Three Horizons" model van het International Futures Forum is een eenvoudige, intuïtieve manier om over de toekomst na te denken. Je brengt er patronen (werkwijzen, systemen, manieren van denken) mee een in kaart en identificeert welke niet meer zullen werken in de toekomst.

Je ontdekt welke trends de toekomst zullen vormgeven en wat er nodig is om succesvol te zijn in die toekomst. Het model beschrijft drie horizonnen: drie manieren van denken die naast elkaar zouden moeten bestaan in je organisatie.


 

Horizon 1, 3 en 2

Horizon 1 beschrijft de manier van denken van hoe de zaken nu gaan, de business as usual, de manier van doen en de logica die je organisatie nu succesvol maken. Deze mindset werkt nu goed, maar zal - omdat de omgeving van je organisatie verandert - zijn relevantie verliezen en van steeds minder waarde zijn. Horizon 3 beschrijft het langetermijnperspectief, een visie voor succes in de toekomst, gebaseerd op de ontwikkelingen in de wereld om je organisatie heen. Deze ontwikkelingen hebben nu misschien nog niet veel impact en nu al vol voor deze visie gaan werkt nog niet, maar dit is wel de mindset die je organisatie op de lange termijn succesvol zal maken. Horizon 2 is de manier van denken die horizon 1 en horizon 3 verbindt. Hierin draait het om experimenteren, opschudden, uitdagen en testen, met als doel een succesvolle toekomst te realiseren.
Je hebt alle drie de horizonnen nodig om tot duurzame transitie te komen: horizon 1 biedt stabiliteit en is in staat om effectief op korte termijn verbeteringen door te voeren; horizon 3 levert de visie die de mindset van horizon 1 uitdaagt; en horizon 2 biedt de ondernemende mindset die het mogelijk maakt om van horizon 1 naar horizon 3 te komen. Het volgende voorbeeld over mobiliteit maakt dit goed duidelijk:

Horizon 1:

De business as usual mindset. In ons denken over mobiliteit zijn op dit moment fossiele brandstoffen de norm. We hebben een infrastructuur die het mogelijk maakt overal diesel en benzine te krijgen, en we gaan ervan uit dat we zo'n 700 tot 800 kilometer op een tank kunnen rijden en daarna binnen vijf minuten kunnen tanken en doorrijden. Onze zorgen over het klimaat en het opraken van fossiele brandstoffen maken echter dat deze "fossiele mindset" langzaam zijn match met de omgeving verliest. We innoveren binnen deze mindset (zuinigere en schonere auto's), maar dit is behoudende innovatie, gericht op het in stand houden van de fossiele mindset. Omdat we op dit moment nog niet zonder auto's op fossiele brandstof kunnen, is deze mindset nu belangrijk, maar op de lange termijn niet houdbaar.

 

Horizon 3:

De visionaire mindset. Dit is de mindset van de toekomst: schone mobiliteit, zonder fijnstof en CO2-uitstoot. We weten dat we daar naar toe moeten, maar weten nog niet wat de beste oplossing is: wordt het de elektrische auto, de deelauto of toch waterstof? Deze visionaire mindset geeft richting aan innovatie, maar er is op dit moment nog onvoldoende match tussen de omgeving en deze nieuwe ideeën. Het is nog niet duidelijk welke oplossing de beste is en er is nog helemaal geen infrastructuur om naar deze mindset over te gaan. Deze visionaire geeft dus richting aan innovatie, maar met visie alléén komen we er niet.

Horizon 2:

De ondernemende mindset. Deze mindset verbindt horizon 1 en horizon 3. Het is een mindset waarin geëxperimenteerd en getest wordt. Er worden worden verschillende oplossingen geprobeerd, er worden risico's genomen en er wordt geleerd. Er worden dus hier en daar waterstofbussen geïntroduceerd, er worden laadpalen geïnstalleerd en anderen experimenteren met deelauto's. Uiteraard mislukken deze experimenten zo nu en dan, onderweg leren we en komen we dichter bij de succesvolle toekomst van horizon 3.

Three horizons

De kracht van de 'three horizons benadering' zit hem in de combinatie van de drie manieren van denken. Elk van de drie horizonnen heeft iets te bieden aan de andere twee. Horizon 1 wordt geïnspireerd door zowel horizon 2 als 3, terwijl horizon 2 en 3 op horizon 1 rekenen om de zaken draaiende te houden en de basis te bewaken. Horizon 3 ziet collega's in horizon 2 als bondgenoten, en horizon 2 ziet horizon 3 als inspirator.

Deeltijd student lachend

Stapstenen naar een succesvolle toekomst

De mindset van horizon 2 is dus cruciaal om van de business as usual naar de business for the future te komen. De vraag of dat lukt hangt af van het type innovatie dat vanuit horizon 2 wordt geïnitieerd. Is het een "H2 min" of "H2 plus" innovatie? Met andere woorden: is dit een innovatie die het huidige systeem en de huidige manier van denken in stand houdt, of is dit een innovatie die een stapsteen vormt naar horizon 3, een succesvolle toekomst?
De hamvraag in horizon 2 is: draagt mijn innovatie bij aan het behouden van de mindset van horizon 1, of leg ik een stapsteen voor het bereiken van horizon 3? 
 

De hybride auto is een voorbeeld van een innovatie waarbij de relevantie van "H2 min of H2 plus vraag" goed duidelijk wordt. Hybride auto's zijn geweldige machines, met een lagere CO2 uitstoot dan benzine- of dieselauto's. Maar... ze bereiden ons niet voor op een fossielvrije toekomst. In een hybride auto stoot je nog steeds CO2 uit en maak je nog steeds gebruik van tankstations. Je wordt niet uitgedaagd om op een andere manier naar mobiliteit te gaan kijken (misschien is een actieradius van 400 kilometer wel meer dan genoeg?) Met andere woorden: dit is een typische H2 min innovatie, die uiteindelijk bijdraagt aan het in stand houden van horizon 1: de fossiele mindset.

De kracht van de combinatie

De balans vinden tussen innoveren op de korte termijn en innoveren op de lange termijn begint met een gesprek tussen verschillende horizonnen binnen je organisatie. Welke patronen (denk- en werkwijzen) zijn nu passend, maar verliezen hun nut in de toekomst? Wat zijn patronen die dan mogelijk wel bij die toekomst passen? Wat willen we dus behouden en wat moet er anders? Welke manier van doen past bij een competitieve toekomst voor onze organisatie en hoe gaan we innoveren om daar te komen? En stel daarbij de hamvraag: draagt mijn innovatie bij aan het behouden van onze huidige manier van werken? Of leggen we een stapsteen naar een succesvolle toekomst?