Pabo: een veelzijdige opleiding voor het basisonderwijs
Docent Michiel Kampman heeft uitgebreide ervaring met de lerarenopleiding basisonderwijs. Met zijn achtergrond in lesgeven en specialisatie in pedagogiek, begeleidt hij studenten in hun ontwikkeling tot leraar. In dit artikel deelt hij zijn inzichten over de hbo-opleiding voor het basisonderwijs en hoe je je goed kunt voorbereiden op de studie.
Wat houdt de Pabo opleiding in?
De Pabo bereidt je voor op een carrière in het basisonderwijs. Het is een hbo-opleiding voor basisschooldocenten. "Als leraar werk je niet alleen aan lesgeven", vertelt Michiel. "Maar ben je ook een coach, een mentor en een rolmodel voor kinderen van 4 tot 12 jaar. Je leert hoe je kunt aansluiten bij hun belevingswereld en hen ondersteunt in zowel hun cognitieve als sociaal-emotionele ontwikkeling."
De opleiding combineert theorie met praktijk. In het eerste jaar volg je vakken zoals Nederlands, rekenen, wereldoriëntatie, kunstvakken, schrijven, Engels en levensbeschouwelijk onderwijs. Daarnaast werk je aan vaardigheden zoals leidinggeven, omgaan met diversiteit en het vormgeven van onderwijs. "Deze combinatie zorgt ervoor dat studenten goed voorbereid het werkveld in gaan", legt Michiel uit.
Hoe bereidt de Pabo je voor op stages en lesgeven?
Tijdens de stages, die beginnen in de eerste periode, maak je kennis met verschillende doelgroepen en scholen. In het eerste jaar loop je elke week een dag stage en ervaar je daarnaast in elke periode een volledige stageweek. Hierdoor leer je de dynamiek van een basisschool kennen en ontdek je hoe je het beste lesgeeft aan zowel jongere als oudere kinderen. Je leert bijvoorbeeld hoe je contact maakt met kinderen, een veilige leeromgeving creëert en hoe je effectief lesgeeft in verschillende vakken. Vanaf het tweede jaar krijg je meer verantwoordelijkheid, zoals het zelfstandig draaien van een groep in zowel de onder- als bovenbouw.
Kan je juf of meester worden zonder Pabo-diploma?
De Pabo staat voor Pedagogische Academie voor het Basisonderwijs. Het is een hbo-opleiding die studenten voorbereidt op het lesgeven in het basisonderwijs. Maar kun je juf of meester worden zonder een Pabo-diploma? "Nee. Voor een lesbevoegdheid in het basisonderwijs heb je een Pabo-diploma nodig."
![]() |
Michiel Kampman is docent bij de Lerarenopleiding Basisonderwijs bij hogeschool Windesheim in Zwolle. |
Toelating en voorbereiding
Voor de lerarenopleiding basisonderwijs heb je minimaal een mbo-4-, havo- of vwo-diploma nodig. Afhankelijk van je vooropleiding moet je soms aanvullende toelatingstoetsen maken, bijvoorbeeld in aardrijkskunde, geschiedenis of natuur en techniek. ''In het eerste jaar zijn er ook toetsen van Rekenen en Taal. Allemaal om je vakinhoudelijk goed voor te bereiden op het lesgeven op een basisschool.'' Op de site Goed voorbereid naar de Pabo vind je oefenmaterialen om je optimaal voor te bereiden op de toelatingstoetsen.
Ga naar Goed voorbereid naar de pabo(opent in nieuw tabblad)
Rekentoets Pabo
Veel studenten vinden de reken- en taaltoetsen een uitdaging. Maar hoe moeilijk is de rekentoets voor de Pabo? "Tijdens de opleiding krijg je vakken zoals rekenen en Nederlands, dus basiskennis is belangrijk", legt Michiel uit. "Met de toetsen testen we niet alleen kennis, maar het helpt je ook om je vaardigheden te versterken, zodat je straks vol zelfvertrouwen voor de klas staat."
"We krijgen vaak de vraag of de opleiding zwaar is. Het vraagt zeker doorzettingsvermogen en het niveau ligt hoog, maar bij hogeschool Windesheim krijg je voldoende begeleiding en praktische handvatten."
Voltijd, deeltijd, duaal of zij-instroom?
Er zijn veel manieren om de Pabo te doen, afhankelijk van jouw ervaring en beschikbare tijd:
- Pabo voltijd en duaal (4 jaar): Voltijd studeren betekent dat je elke werkdag bezig bent met je studie, gemiddeld 40 uur per week. Je werkt nog niet naast je studie, maar vanaf het eerste jaar loop je wel stage. Kies je voor de duale variant, dan combineer je studeren met werken. Bekijk Lerarenopleiding Basisonderwijs voltijd/duaal in Almere of Lerarenopleiding Basisonderwijs voltijd in Zwolle.
- Pabo deeltijd (4 jaar): Gericht op professionals die hun studie flexibel willen inrichten. Bijvoorbeeld om de opleiding te combineren met werk of andere verplichtingen. Bekijk Lerarenopleiding basisonderwijs deeltijd in Almere of Lerarenopleiding basisonderwijs deeltijd in Zwolle.
Heb je al een hbo- of wo-diploma? Dan is het zij-instroomtraject interessant. "Dit traject is speciaal ontwikkeld voor volwassenen die leraar willen worden. Vaak kun je al werken in een school terwijl je je lesbevoegdheid behaalt. Het traject duurt meestal twee jaar en richt zich op essentiële kennis en vaardigheden."
- Pabo zij-instroom (2 jaar): Dit is een versneld Pabo-traject voor mensen met een hbo- of wo-diploma. Je kunt direct als betaalde leerkracht voor de klas staan terwijl je je lesbevoegdheid behaalt. Bekijk Lerarenopleiding basisonderwijs zij-instroom in Almere of Lerarenopleiding basisonderwijs zij-instroom in Zwolle.
Varianten van de Pabo
Daarnaast zijn er diverse voltijd Pabo-trajecten die aansluiten bij specifieke ambities:
- Teachers College (4 jaar): Klaar voor een (creatieve) uitdaging? Bij Teachers College ontdek je in je eerste jaar verschillende kanten van het onderwijs. Daarna kies je: basisonderwijs of voortgezet onderwijs. Hier draait alles om creativiteit, experimenteren en samen leren binnen een hechte community.
- Universitaire Pabo (4 jaar): Combineer de Pabo met Pedagogische Wetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam voor een wetenschappelijke verdieping. Dit wordt ook wel de Academische Pabo of Universitaire Pabo genoemd.
- Alo-Pabo (5 jaar): Tijdens de Alo-Pabo specialiseer je je in pedagogische vraagstukken en ontvang je zowel een Pabo- als een Pedagogiekdiploma.
- Pedagogiek-Pabo (5 jaar): Tijdens de Pedagogiek-Pabo specialiseer je je in pedagogische vraagstukken en ontvang je zowel een Pabo- als een Pedagogiekdiploma.