‘Maak duurzaamheid persoonlijker en liever wat kleiner’

Bij Amber de Winter sloeg de duurzaamheidsvonk over tijdens de co-creatiesessies met medestudenten over de vraag hoe duurzaam haar opleiding was. Het thema duurzaamheid gaf de dingen die ze deed en dacht een nieuw perspectief en vooral meer samenhang. Amber merkte dat ze niet zo verlegen is als ze aanvankelijk dacht en dat ze prima het woord kan voeren over onderwerpen die haar aan het hart gaan. Ze werd gezien en beloond met het certificaat Green ambassador*.

Wie ben je?

‘Ik ben Amber de Winter, negentien jaar, ik studeer Bedrijfskunde en woon in Ermelo. Ik ben geboren in Zwolle en heb twee jongere zusjes. Een van mijn hobby’s is het maken van ecosystemen met aquariums. De balans maken tussen boven water en onder water, daar ben ik graag mee bezig. Het begon met een goudvis toen ik dertien was en groeide na de uitbraak van corona uit tot een nieuwe hobby. Ik ging er toen intensief mee aan de slag, kocht levende planten, ging ze ook zelf kweken en kocht er vissen bij.’ 

Hoe begon jouw carrière in de duurzame wereld?

‘In mijn eerste studiejaar wilde ik graag iets extra’s doen naast mijn opleiding. Ik meldde me vrijwillig aan om mee te doen aan een onderzoek naar de mate van duurzaamheid van mijn opleiding, een soort nulmeting. Daarvoor interviewde ik alle docenten en studenten in mijn directe omgeving. Vooraf had ik het idee dat er niet veel specifieke aandacht was voor duurzaamheid, maar dat beeld bleek niet te kloppen. Duurzaamheid stond bij de opleiding Bedrijfskunde niet uitgebreid op papier, maar zat in tal van onzichtbare dingen en vooral in de mindset van onze docenten. Dat was een aangename verrassing. Voor het onderzoek kwamen we met onze groep, studenten van verschillende opleidingen, elke twee weken bij elkaar in co-creatievorm. Voor mij was dat het eigenlijke begin. Die groep heeft mij enorm geïnspireerd, vooral ook door de standvastigheid van de studenten om hun eigen mening te uiten en ergens voor te staan. Dat vond ik inspirerend.’ 

Die ervaring zette iets in werking bij jou?

‘Ja, daarvoor was het een levensstijl waar ik geen naam voor had. Ik was al op verschillende manieren bezig met duurzaamheid, maar kon het niet plaatsen en wist niet dat het mogelijk is om zoveel impact te maken zoals ik nu doe. Toen ik met de studie begon was ik nog maar net 17, dus dan kom je nog maar net kijken. De knop die ik dankzij duurzaamheid ontdekte, heeft voor mij alles omgegooid. Ik leerde mezelf opnieuw en beter kennen en ontdekte dat ik een stuk sterker in mijn schoenen kan staan dan ik dacht. Wat ik ook merkte was dat ik mijn enthousiasme goed kan gebruiken om mijn verhaal over te brengen. Ik wist niet dat ik dat kon. Als je met iets belangrijks bezig bent, lijkt het wel alsof je goede kanten automatisch worden uitvergroot. Niet dat ik graag in de spotlights sta, maar ik kan het nu wel.’ 

Je noemt het woord impact. Hoe merk je dat?

‘Ik werd gevraagd voor de CMR, deed mee aan de verkiezingen en kwam er vervolgens in. Kort daarna kreeg ik het certificaat Green ambassador en toen dacht ik: Wow, ik word echt gezien! Wat ook veel indruk maakte was mijn verblijf op Curaçao waar ik drie maanden woonde voor een onderzoek naar duurzaamheid.’

Je kreeg als persoon met een duurzaam imago vast opmerkingen over de vlucht?

‘Jazeker en eigenlijk vind ik dat wel leuk, want dat illustreert hoe zwart-wit mensen vaak over dit onderwerp denken. Wat ik veel belangrijker vind is waarom je doet wat je doet en dat je je bewust bent van je gedrag. Je hoeft voor mij geen veganist te worden, als je je maar bewust bent van het feit dat je vlees eet en wat dat betekent. Dat bewustzijn vind ik al iets heel speciaals. En wat vliegen betreft: ik weet ook dat vliegen vervuilend is, maar ik vind het te zwartwit om te zeggen dat het dan niet meer mag. Er zijn meer factoren die bepalen of je iets wel of niet kan doen.’

Is duurzaamheid in jouw vakgebied een makkelijk onderwerp?

‘Nee. Studenten zetten sowieso al gauw de hakken in het zand zodra het woord valt. Ik denk dat de manier waarop het wordt behandeld vaak niet werkt. Er ligt te veel nadruk op. De meeste studenten vinden dat het accent in hun studie te zwaar op duurzaamheid ligt. Ik zit er zelf qua opvatting een beetje tussenin en voel me vaak een tussenpersoon tussen docenten en studenten. Ik probeer wel om in gesprek te gaan en laat dan zien dat duurzaamheid veel meer is dan alleen de theorie uit de boeken. Ik probeer zoveel mogelijk trouw te blijven aan mijn eigen waarden en vind het leuk om presentaties te geven. Mijn enthousiasme werkt aanstekelijk heb ik gemerkt.’

Hoe kun je dogma’s vermijden?

‘Ik zou zeggen: maak het allemaal wat kleiner. Zet de SDG’s (Sustainable Development Goals) even aan de kant en begin eerst eens met de IDG’s, de Inner Development Goals. Ofwel: begin bij jezelf. Ik geloof in het butterfly-effect, dat kleine veranderingen grote gevolgen kunnen hebben. Bij duurzaamheid denken veel mensen gelijk aan grote dingen als windmolens, elektrische auto’s, zonnepanelen, een veganistische levensstijl, bedenk het maar. Maar ik zou graag willen dat mensen wat meer gaan nadenken over wat het woord duurzaam voor hen persoonlijk kan betekenen. Maak het niet zo groot, dan ben je ook gelijk die druk kwijt. Je moet mensen niet dwingen, maar hen bewuster maken van de keuzes die er zijn. Met kleine stapjes kun je al een verschil maken. Als je het dogma loslaat en de focus verlegt, krijg je een heel ander gesprek.’

Hoe was het om onderzoek te doen op Curaçao?

‘Ik was er drie maanden en voelde me er diepongelukkig. Ik vond het heel heftig. Je gaat de natuur in en dan kom je al snel een wasmachine of een halve auto tegen en dat gaat maar door, van een berg dode katten en honden tot hoge bergen afval. Het is echt heel erg. Waar de mensen met veel geld wonen ligt geen papiertje op straat. Curaçao is eigenlijk een heel arm land en ik kan me heel goed voorstellen dat de prioriteiten van de arme mensen op een heel ander vlak liggen. Ik woonde daar zelf ook in een arme lokale buurt en mijn eigen prioriteiten lagen ook al heel snel ergens dan bij de vraag of de straat wel of niet schoon was. Of je op die dag wel of geen stroom had was veel bepalender voor hoe je je voelde.’

En het onderzoek?

‘Ik deed onderzoek naar de vraag hoe grote bedrijven op het eiland bezig zijn met duurzaamheid, aan de hand van ESG-aspecten (Environmental, Social en Governance-aspecten). De data die ik verzamelde presenteerde ik op een bewustwordingsevent dat ik organiseerde met een lokaal accountantskantoor. Het was de eerste keer dat ik helemaal alleen was, in een ander land en ben heel trots op wat ik heb neergezet. Ik heb een onderzoek op afstudeerniveau uitgevoerd in het tweede jaar van mijn studie, zo verwoordde mijn docent het. Het is wel een overwinning voor mij geweest.’

Tot slot: je vertelde dat je de pabo-tuin uit een eerder verhaal kent?

‘Ja dat klopt. Ik kwam daar terecht tijdens de allereerste co-creatiesessie met mijn medestudenten. Ik vond dat erg leuk. Kleinere persoonlijke initiatieven hebben voor mij soms een grotere meerwaarde dan de grote dingen. Iemand die zijn hart en ziel heeft gestoken in het vormgeven van een tuin, dat spreekt me aan. Iedereen op Windesheim weet dat de nieuwe inrichting van de campus gebeurt met duurzame materialen, maar weten ze ook dat er docenten, medewerkers en studenten zijn die al hun energie steken in het creëren van zo’n klein plekje met zoveel gedachten erachter. Dat soort initiatieven mogen wel iets meer aandacht krijgen, wat mij betreft.’

* Windesheim heeft het zogenoemde Green Ambassador Programma waarbinnen duurzame initiatieven van studenten en collega’s kunnen worden voorgedragen voor een certificaat voor dreamer, performer of ambassador. Doel is het stimuleren van onderlinge samenwerking of om juist een inspiratie te zijn voor medewerkers en studenten die zoeken naar een duurzamere aanpak van hun werk en of studie.

Lees ook in deze serie:

Van versteende binnenplaats tot levende natuurtuin

‘Ik dacht: een pelgrimstocht als afsluiting, wat zou dat mooi zijn’