Rugby als interventie voor jongeren die uitvallen in het onderwijssysteem

Op 10 oktober 2025 organiseerden het Jeugdsport Innovatiecentrum (JIC) en Turn Over een ontwerpfabriek. Tijdens de ontwerpfabriek kwamen verschillende experts samen om na te denken over de vraag: hoe ontwerp je een laagdrempelige rugby-startactiviteit? Die activiteit moet voor alle jongeren bij Turn Over te doen zijn ongeacht beweegniveau of rugbykennis. De dag bleek een waardevolle uitwisseling van kennis en ervaring. 

De Ontwerpfabriek: een waardevolle uitwisseling van kennis

Voor deze ontwerpfabriek werd het JIC benaderd door Turn Over, een organisatie die rugby- en sportactiviteiten als interventies aanbiedt voor jongeren die uitvallen in het onderwijssysteem.
Vanuit Turn Over waren er meerdere trainers aanwezig en manager Anne-Marije Tervooren, die zelf promotieonderzoek doet naar de effectiviteit van het programma Turn Over. Vanuit Windesheim sloten ook verschillende experts aan: vanuit het JIC Wytse Walinga, promotieonderzoeker en sportinnovator op het gebied van leerrijke spel(sport) omgevingen en Jeroen Steeman met zijn ervaring in groepsdynamieken in teams. Vanuit de beweegopleidingen waren er verschillende docenten mee én Justus Beth vanuit het lectoraat Bewegen, School en Sport, die promotieonderzoek doet naar de rugbycultuur in Nederland.

Wytse: “De ontwerpfabriek rugby werd door zowel de trainers van Turn Over als de meegereisde opleidingsdocenten spel als zeer interessant ervaren. Duidelijk werd dat een goed ontworpen rugbyactiviteit essentieel is, ook bij de brede doelstelling van Turn Over waarin rugby als middel wordt ingezet. Vanwege zowel de ervaring met een uitdagende doelgroep bij de mensen van Turn Over als ervaring op het gebied van speldidaktiek bij collega's van Windesheim was er sprake van een mooie en waardevolle uitwisseling.”

Rugbyactiviteiten- en cultuur benutten in een andere context

Justus Beth verzorgde samen met Wytse Walinga ook een praktijkdeel. Zij experimenteerde met vier verschillende activiteiten die hun oorsprong hebben in rugby, met als doel bepaald gedrag uit te lokken bij de doelgroep zodat ze daar gecontroleerd mee leren omgaan. Denk aan omgaan met verlies, angst, agressie of frustratie. 

Justus: “Deze kennismaking levert voor mij op dat het overeenkomsten en verschillen zichtbaar maakt in hoe rugby als activiteit én als cultuur wordt benut in een andere context dan die van de vereniging. Het leert begrijpen hoe de waarden die Turn Over benadrukt (Passie, plezier, discipline, kameraadschap, integriteit en respect) worden vertaald naar normen waaraan zowel aanbieders als deelnemers zich spiegelen”