Van papier naar onderwijspraktijk: de roep om vakdidactiek

Home(opent in nieuw tabblad) /
Calo Windesheim(opent in nieuw tabblad) /
Jeroen Koekoek over de volgende stap van de nieuwe kerndoelen voor het bewegingsonderwijs

Jeroen Koekoek, Associate lector binnen het lectoraat Bewegen, School & Sport en docent binnen de Calo, heeft zich de afgelopen twee jaar beziggehouden met de nieuwe kerndoelen voor het bewegingsonderwijs. Jeroen is al eerder geïnterviewd over deze conceptkerndoelen en hoe deze tot stand gekomen zijn (lees dat interview hier terug). Nu de kerndoelen op het SLO-congres in Nieuwegein(opent in nieuw tabblad) eind november overgedragen worden aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap(opent in nieuw tabblad), komt de volgende fase eraan. Wat gaat de invoer van kerndoelen in de wet betekenen voor de toekomst van het vakgebied bewegen en sport? Jeroen vertelt over de volgende stap.

Lees hier het vorige artikel terug:
Transitie in het bewegingsonderwijs

Een nieuwe rol voor de leraar

Voor de inwerkingtreding van de nieuwe kerndoelen zal landelijk eerst worden gewerkt aan nieuwe leerlijnen. Het bewegingsonderwijs in de praktijk zal daardoor ook moeten veranderen. “Een belangrijk punt is dat de rol van de leraar verandert,” begint Jeroen, “dat vraagt om nieuwe vakdidactische kennis en tools.” Binnen de nieuwe kerndoelen staat de inbreng en autonomie van de leerling veel centraler. Daarnaast is er aandacht voor het perspectief van de leerling. Dat houdt in dat leerlingen ruimte krijgen om te leren tijdens het bewegen door in bepaalde situaties meer initiatief en verantwoordelijkheid te nemen. “Deze vorm van leren vraagt een andere manier van lesgeven dan dat we eerder deden. Zowel in onze lerarenopleiding docent Lichamelijke Opvoeding als voor professionals in het werkveld gaan we benadrukken dat de inbreng van leerlingen groter wordt. Dat kan voor sommige docenten best een uitdaging worden: de docent moet misschien meer geduld opbrengen voordat ze leerlingen leerhulp geven. Voor leraren is het vaak moeilijk om de handen op de rug te houden en niets te doen. Dat geldt met name voor leerlingen waar het bewegen niet direct lukt. Toch is het juist dan belangrijk dat ze leren om door te zetten en te zoeken naar oplossingen op eigen initiatief.”

Nieuwe onderzoekslijn binnen het lectoraat

De nieuwe kerndoelen bewegen en sport gaan in de kern om drie domeinen: leren bewegen, samen bewegen en betrokken bewegen. Het lectoraat Bewegen, School en Sport, waar Jeroen Associate Lector is, houdt zich bezig met pedagogisch-didactische vernieuwingen binnen de jeugdsport en het onderwijs. “We zijn gestart met een nieuwe onderzoekslijn: ‘Vakdidactiek bewegen en sport’. Binnen deze lijn focussen we op wat een leraar in het lesgeven nodig heeft. Via praktijkgericht onderzoek proberen we nieuwe inzichten toe te voegen met kwalitatief hoogwaardige lessen als doel. We zoeken nadrukkelijk de samenwerking met docenten in de praktijk en ontwerpen het onderwijs binnen hun eigen werkcontext.” Naast deze docenten die al in de praktijk staan, zal ook het opleidingsonderwijs moeten veranderen in het licht van de nieuwe kerndoelen. “Opleiders aan de ALO, Pabo of mbo Sport en Bewegen, zullen studenten opleiden die tijdens hun stages al te maken krijgen met andere manieren van onderwijs. De kerndoelen van alle vakgebieden zijn namelijk in transitie. Het vakgebied bewegen en sport zal ook moeten mee veranderen.” Jeroen voegt daaraan toe: “In het lectoraat en de LO-opleiding op de Calo is veel kennis en kunde aanwezig om de nieuwe domeinen vorm te geven. De kunst is vooral om te onderzoeken hoe de nieuwe kerndoelen kunnen worden vertaald naar de praktijk. Gelukkig hebben we de nodige expertise hiervoor in huis en hebben we op dit gebied de afgelopen jaren met nieuwe inzichten al een goede stap gezet.”

Reacties op de conceptkerndoelen

Inmiddels zijn de conceptkerndoelen gepresenteerd op de Calo voor collega’s binnen de lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding en vierdejaars studenten. De eerste reacties hierop waren positief. “Op de Calo leggen we in bepaalde aspecten van het lesgeven, bijvoorbeeld in spelonderwijs, de nadruk op het concept van spelenderwijs leren. Daar zit al flinke ruimte in de mate van vrijheid en inbreng voor leerlingen. Collega’s gaven ook aan dat zij uit de nieuwe kerndoelen veel herkennen van wat ze nu al toepassen binnen hun onderwijs. Dat is natuurlijk heel fijn!” vertelt Jeroen. Daarnaast wil hij ook nog een laatste opmerking toevoegen: “Als je kijkt naar de nieuwe kerndoelen, dan kan ons vakgebied een geweldige impuls krijgen voor alle leerlingen die met bewegen in aanraking komen. Dat is alleen maar mooi! Natuurlijk verwachten we niet dat het onderwijs van de een op de andere dag verandert. Daar is tijd voor nodig en die nemen we hier ook voor!”