Hoe bedrijven onzekerheden kunnen omzetten in kansen

Voor veel bedrijven voelt de toekomst onvoorspelbaar. Toch schuilt juist in die onzekerheid de kans om te vernieuwen. Volgens Kim Bruins, adviseur leven lang ontwikkelen bij Windesheim, is het belangrijk dat bedrijven leren omgaan met verandering in plaats van erdoor te worden verrast.

Kijk vooruit, ook als het druk is

Veel bedrijven zijn vooral bezig met de waan van de dag. Kim ziet dat soms bij het mkb: "Er is soms geen duidelijke strategie of langetermijnplan, omdat ze druk zijn met de problemen van nu. Daardoor reageren ze pas als het te laat is." Toch begint omgaan met onzekerheid bij vooruitkijken. "Het vraagt moed om tijd vrij te maken voor de toekomst, terwijl er nu al zoveel speelt. Maar dat is precies wat nodig is om onzekerheden vóór te zijn. Kijk waar je over vijf jaar wilt staan en bepaal wat je vandaag kunt doen om daar te komen." Volgens Kim hoeft dat niet ingewikkeld te zijn. "Vaak zijn er binnen het bedrijf genoeg mensen die graag meedenken over de toekomst, maar daar de ruimte niet voor krijgen of nemen."

Investeer in leren en ontwikkelen

De grootste fout die bedrijven maken, is wachten tot de nood hoog is. "Wat je nu veel ziet, is dat personeelstekorten leiden tot overbelasting. Mensen doen werk dat niet bij hen past, omdat er niemand anders is. Terwijl een actieve leercultuur juist voorkomt dat teams vastlopen." Volgens Kim is ontwikkeling de sleutel tot wendbaarheid. "Als medewerkers zich blijven ontwikkelen, kunnen ze beter samenwerken en sneller schakelen. Bedrijven die daar eerder in investeerden, waren beter voorbereid op de krapte van nu." Ook technologie kan helpen, mits goed ingezet. "Lean werken en slimme tools, zoals AI, maken het mogelijk om met dezelfde mensen meer te doen, zonder dat het zwaarder wordt."

Vraag hulp en deel kennis

Veel bedrijven willen hun problemen alleen oplossen, merkt Kim. "Werkgevers denken al snel: ik moet dit zelf kunnen of ze weten niet goed waar ze hulp kunnen krijgen. Terwijl er veel ondersteuning beschikbaar is. Dat kan vanuit andere bedrijven, het onderwijs én de overheid. Denk aan regionale samenwerkingen, subsidies of programma’s die juist bedoeld zijn om ondernemers verder te helpen.’’ Onderwijs kan volgens haar veel betekenen. "Studenten kunnen meedenken over strategie of innovatie. Lectoraten kunnen onderzoek doen naar toekomstbestendige oplossingen. En via cursussen of trainingen kunnen leidinggevenden en medewerkers worden getraind. Het mooiste is als je die drie combineert: onderzoek, studenten en ontwikkeling."

Geef als leidinggevende het goede voorbeeld

Goed omgaan met onzekerheid vraagt leiders die zelf blijven leren. "Je kunt niet van medewerkers verwachten dat ze zich ontwikkelen als je dat als leidinggevende zelf niet doet. Voorbeeldgedrag is essentieel." Dat blijkt ook uit de leercultuurscan van Windesheim. "Leiderschap is vaak de knop waar het meeste aan te draaien valt. Ontwikkeling begint bij de leidinggevende: hoe geef je richting, hoe stuur je op leren en hoe zorg je dat je team weet waar het naartoe werkt?"

Zie onzekerheid als kans

Veel bedrijven associëren onzekerheid met risico’s, maar het kan ook groei opleveren. Kim ziet dat organisaties die blijven leren en zich aanpassen juist sterker worden. "Bedrijven die hun medewerkers ruimte geven om te experimenteren en te leren, ontdekken nieuwe manieren van werken. Ze maken van onzekerheid een kans op groei en vernieuwing." Ze ziet bijvoorbeeld gebeuren bij mkb-leidinggevenden die trainingen volgen over AI. "Ze hebben het druk, maar nemen toch de tijd om te leren. Dan zie je dat ze ineens ontdekken hoeveel mogelijkheden technologie biedt. Dat vind ik winst: niet blijven afwachten, maar nieuwsgierig durven zijn." Volgens Kim zien steeds meer leidinggevenden dat hun eigen ontwikkeling ook effect heeft op hun organisatie. "Door zich te verdiepen in technologie kregen ze inzicht in hoe AI processen kan verbeteren. Veel van hen zijn nu bezig hun hele team te trainen, zodat ze efficiënter kunnen werken in tijden van krapte."

Durf te investeren

Volgens Kim is het belangrijk om niet te wachten tot de storm voorbij is. "Juist in onzekere tijden moet je durven investeren. Dat vraagt creativiteit en lef. Als je beweegt terwijl anderen stilstaan, vergroot je je voorsprong." Ze verwijst naar Randstad-oprichter Frits Goldschmeding. "Hij investeerde in een periode van crisis, toen anderen juist voorzichtig waren. Dat laat zien: soms levert vooruit durven gaan het meeste op." Onzekerheid verdwijnt nooit, maar je kunt er wel beter mee leren omgaan. "Vraag hulp, zoek elkaar op en deel kennis. Bedrijven, onderwijs en overheid kunnen zoveel van elkaar leren. Juist in samenwerking vind je stabiliteit."

Windesheim helpt jouw organisatie vooruit met flexibele opleidingen en korte trainingen.

Lees meer over maatwerk

Over Kim Bruins

Kim Bruins is adviseur leven lang ontwikkelen bij hogeschool Windesheim. Ze is verantwoordelijk voor de samenwerking met het mkb binnen het domein Business, Media en Recht. Ze helpt organisaties bij vraagstukken over leren, ontwikkelen en strategische wendbaarheid.