Teamscan voor een positief leerklimaat op de sportclub

Hoe creëer je als trainer een leerontwikkelingsklimaat binnen een team van jeugdspelers? Om dit voor elkaar te krijgen moet de sfeer van een team goed zijn, zodat jeugd zich veilig voelt én plezier heeft in bewegen en sport. Dat vraagt nogal wat van de trainer. Uitdagingen in de sfeer komen jeugdsportbegeleiders op sportverenigingen steeds vaker tegen. Daarom klopte SportService Zwolle (SSZ) aan bij het Jeugdsport innovatiecentrum van Windesheim (JIC).  

Leontien Thewissen van SportService Zwolle werkt samen met het JIC in dit project. Ze ziet de sportclub als het derde pedagogische klimaat, naast het gezin en de school, waarin kinderen leren socialiseren. Het is belangrijk dat de sfeer op de sportclub veilig is en een leerrijke omgeving biedt. Met het ontwikkelen van een teamscan ziet ze de mogelijkheid voor trainers om sneller en beter te zien wanneer een team meer aandacht nodig heeft om het leerontwikkelklimaat te stimuleren.  

“Van jeugdsportbegeleiders wordt er veel gevraagd. Niet alleen op de inhoud en organisatie van de activiteiten, maar ook op het gebied van een positieve teamspirit,” vertelt Leontien. “Wij krijgen terug dat veel jonge trainers het lastig vinden om de sfeer in de groep goed te kunnen inschatten en bewust te werken aan een positief teamklimaat.

FRIS-model voor sociale innovatie op sportclubs  

De centrale vraag is hoe kan de trainer, op een didactische manier, beter aansluiten bij de vraag van het team met als doel het leerontwikkelingsklimaat te verbeteren. Hiervoor ontwikkelt het JIC in samenwerking met Sportservice Zwolle en Raalte een zogenaamde ‘teamscan’. Voor de teamscan maakt het JIC gebruik van het didactisch klaverblad (Oldeboom, 2020) waar vier aspecten van een training worden geanalyseerd: Fysieke factoren, Relatie, Inhoud, Structuur. Aan de hand van dit FRIS-model kun je analyseren of de training goed loopt en ook zien welke onderdelen nog aandacht nodig hebben. Het streven van een trainer zou moeten zijn om alle vier aspecten zo goed mogelijk in te richten.

Leontien: “We hebben in april en mei het eerste prototype getest in verschillende jeugdsportteams in Steenwijk, Raalte en Zwolle. De ingevulde teamscan is niet het doel, maar het uitgangspunt voor een verdere analyse en begeleiding: inzichtelijk wordt waarin de trainers begeleid kunnen worden, op welk gebied ze verder willen ontwikkelen. En je spreekt, dankzij het gebruik van één model, daarin dezelfde taal.”  

Als bijvoorbeeld uit de eerste scan blijkt dat in een team veel sporters laag scoren op een aantal aspecten van het FRIS-model, dan kan een trainer doorschakelen naar de clubkadercoach om te onderzoeken wat de oorzaak hiervan is. In welke mate zorgt bijvoorbeeld de relatie tussen de sporters voor deze lage score, is de inhoud van de training niet op het juiste niveau of biedt de trainer te weinig of te veel structuur?  

Teams signaleren de aandacht nodig hebben  

De focus ligt nu op of deze scan de teams weet te signaleren die aandacht nodig hebben. De daaropvolgende vraag is hoe scholingsaanbod voor clubkadercoaches eruit moet zien.

“Dat is het mooie van deze samenwerking,” zegt Leontien. “De kennis van het JIC op het gebied van sociale innovatie en de praktijk van SportService Zwolle waar prototypes gelijk getest kun worden onder jonge trainers. Met feedback kunnen we scan steeds verbeteren zodat we uiteindelijk een goed product afleveren waar trainers echt iets aan hebben: een teamscan voor jeugdsport.”  

Wil je op de hoogte gehouden worden of heb je interesse om deel te nemen, neem dan contact op met het Jeugdsport Innovatiecentrum via jeugdsportcentrum@windesheim.nl (opent in nieuw tabblad)