Ook Shared decision making en lichamelijkheid in een nieuw PMT-handboek
Hoe kies je de goede bewegingsactiviteit voor het juiste moment en hoe zorg je dan voor voldoende aandacht voor de lichaamsbeleving? Met die gedachte is ‘‘Psychomotorische Therapie ontwerpen in de praktijk(opent in nieuw tabblad)’ geschreven: een handboek voor de Psychomotorische Therapeut [PMT’er]. Sinds afgelopen september wordt het boek gebruikt binnen verschillende PMT-opleidingen. Er bestaat al een boek over hoe je tot een bewegingsactiviteit komt, namelijk ‘Bewegingsgeoriënteerde ordeningsprincipes voor de PMT-praktijk(opent in nieuw tabblad)’. “Dit boek is de logische volgende stap,” vertelt Dieneke Jol, docent binnen de opleiding PMT en één van de auteurs. In samenwerking met Paul Verschuur, ook docent PMT binnen de Calo, is dit boek tot stand gekomen.
Het principe in het kort
“Het eerdere boek is goed: het gaat heel uitgebreid in op hoe je een bewegingsactiviteit aanvliegt. Toch ontbreekt er een element dat hoort bij ons vak, namelijk de lichaamsbeleving. Dit is een essentieel onderdeel van de PMT”, begint Dieneke. In de basis brengt PMT beweging en lichaamsbeleving bij elkaar. Met de term lichaamsbeleving wordt letterlijk bedoeld hoe je je lichaam ervaart: wat merk je in je lijf en wat voel je? Om tot lichaamsbeleving te komen, voer je activiteiten in de breedste zin van het woord uit. Hier zie je ook de basisgedachte van CCF Gordijn, de oprichter van de Calo, terug: lichaam en geest kunnen misschien los gedacht worden, maar kunnen niet los van elkaar zijn. Daarnaast zijn ze altijd ingebed in een context. In dit boek komen deze aspecten samen. "We kijken niet alleen naar de activiteit en de context, maar ook de lichaamsbeleving in relatie tot de hulpvraag van de cliëntkomt aan bod. Welke oefeningen kun je doen en aan welke knoppen kun je draaien om de activiteit voor jouw cliënt op maat te maken? En hoe kijk je naar wat dit voor de lichaamsbeleving doet?” Dit boek gaat op deze en meer vragen in.
Een andere taal
“Een ander groot verschil ten opzichte van het vorige boek, is de taal die we hebben gekozen,” vertelt Paul. “Dit boek is echt voor de PMT’er geschreven: dit boek bevat de taal die binnen deze groep gebruikt wordt en de termen die collega’s kennen. Daarnaast hebben we de insteek veranderd: We zijn hier uitgegaan van een sessie die je samen met de cliënt uitvoert en waarmee je de mogelijkheden samen overlegt. Voorheen lag het accent mogelijk nog teveel bij de keuzes die de therapeut maakt. Dat gaat nu steeds meer vanuit een gezamenlijk punt.” Dieneke licht dit punt verder toe: “Je cliënt komt binnen en gezamenlijk bepaal je het doel van de sessie: waar wil je vandaag aan gaan werken en hoe wil je dat gaan doen? Vaak geef je dan als PMT’er zelf wat suggesties vanuit wat jij denkt dat goed is, maar je neemt de mening van je cliënt hierin mee.” Paul knikt en vult aan: “We hebben daarnaast in het boek de drie verschillende dimensies van het menselijk functioneren centraal gesteld bij het maken van professionele keuzes. De PMT’er kan op deze drie assen schuiven en zo een oefening aan passen aan wat belangrijk is voor de cliënt. Wil je bijvoorbeeld een oefening waarin de relatie met de ander centraal staat of leg je de focus op de cliënt zelf?”
Extra inspiratie en creativiteit
“Ik hoop dat dit boek ervoor zorgt dat PMT’ers breder kijken naar oefeningen en mogelijkheden,” zegt Paul. “We zien dat therapeuten soms geneigd zijn om vast te houden aan wat ze kennen en vaker hebben toegepast. Is de therapeut in zijn vrije tijd een goede basketballer, dan is het logisch om elementen uit het basketbal toe te passen wanneer hij een sessie heeft met een cliënt. Binnen dit boek hebben we van verschillende bewegingsactiviteiten elementen genomen en laten we zien hoe je deze kunt gebruiken binnen een PMT-setting. We hopen dat doordat we dit laten zien, de PMT’er geïnspireerd wordt om op deze manier creatiever om te gaan met oefeningen.” Dieneke knikt: “Daarnaast hebben we in dit boek ook veel gerefereerd aan literatuur over theorie en onderzoek waardoor PMT’ers meer informatie over verschillende onderwerpen kunnen vinden. Zo kunnen ze hun kennis over onderwerpen die hen interesseren verder uitbreiden. Je ziet vaak dat beginnende PMT’ers het lastig vinden om goede bronnen te vinden om hun kennis te vergroten. We hopen dat dit boek ook de mogelijkheid biedt om het eigen therapeutisch repertoire uit te breiden en te verdiepen.”
De context doet mee
Binnen dit boek is het ‘waarom’, ‘hoe’ en ‘wat’ van belang bij de keuze van het aanbod. Ook het ‘waar’ wordt uitgebreid meegenomen. “Waar je bent heeft impact op hoe een activiteit beleefd wordt. We kunnen een oefening doen wanneer we bijvoorbeeld in de gymzaal staan, maar wanneer je diezelfde oefening buiten doet, komt deze heel anders binnen,” vertelt Dieneke. Hiermee doelt ze op ‘contextmanipulatie’, oftewel het kiezen en aanpassen van de omgeving zodat deze geschikt is voor dat wat je met de oefening wil bereiken. Je kunt bijvoorbeeld de werkomgeving van een oefening aanpassen: in de gymzaal heb je meer controle over wat je mogelijk tegenkomt dan wanneer je diezelfde oefening in een bos zou doen. Ook binnen een bepaald aanbod kun je de context manipuleren om iets uit te lokken, of om iets moeilijker of makkelijker te maken. Zo kun je bijvoorbeeld het doel bij voetbal groter of kleiner maken.
In het boek is ook het volledige PMT-ontwerpmodel opgenomen waardoor de PMT’er zelf ook achteraf, na een sessie, kan evalueren hoe een sessie is verlopen. Dan wordt meteen duidelijk welke keuzes mogelijk een volgende keer gemaakt kunnen worden. Dit is een aanvulling ten opzichte van eerder: “We willen de PMT’er tools geven om ook te kunnen reflecteren, eventueel samen met de cliënt, op hoe een sessie is gegaan,” zegt Paul.
Goede reviews
Tot dusver is het boek goed ontvangen: “We hebben veel positieve reacties gekregen. Verschillende collega’s hebben het boek direct besteld. Ook heeft een andere PMT-opleiding aangegeven het boek te gaan gebruiken in hun curriculum en wordt het ingezet op de VU voor studenten van de minor PMT!” vertelt Paul. Dat betekent dat het boek nodig was: een mooi resultaat dat gevierd mag worden!
Wil je zelf het boek bestellen? Klik dan op deze link voor meer informatie.(opent in nieuw tabblad)
Neem contact met ons op
-
Bereikbaarheid
Op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur