Multispecies Design

Om een ecologisch inclusieve samenleving te bereiken, is het cruciaal om natuur te integreren in stedelijke omgevingen op een manier die ook niet-menselijke gemeenschappen erkent en betrekt. Dit betekent niet alleen het beschermen van biodiversiteit, maar ook het erkennen van dieren, planten en ecosystemen als actieve actoren in het vormgeven van stedelijke ruimtes.

• Lectoraat Urban Innovation
• Betrokken onderzoekers: Giulia Gualtieri(opent in nieuw tabblad)
• Het promotieonderzoek wordt uitgevoerd binnen de onderzoeksgroep Urbanism and Urban Architecture van de Technische Universiteit Eindhoven, faculteit Bouwkunde, en maakt deel uit van het lectoraat Urban Innovation van Windesheim.

Van natuurinclusief naar multispecies design

Het onderzoek ondersteunt een verschuiving in participatief stedelijk ontwerpen van een mensgerichte- naar een multispecies benadering. Het richt zich op het veelvoorkomende negeren van de behoeften en rollen van niet-menselijke gemeenschappen in huidige ontwerpprocessen. Het doel is om deze antropocentrische vooringenomenheid te doorbreken en een holistische, duurzame aanpak te bevorderen die alle stedelijke bewoners ten goede komt.

Door rekening te houden met de behoeften en gedragingen van niet-menselijke bewoners en de onderlinge afhankelijkheid tussen menselijke en niet-menselijke gemeenschappen te erkennen, wil het project multispecies participatie in het ontwerp van de openbare ruimte operationeel maken. Hiervoor wordt een toolbox ontwikkeld met multispecies ontwerpstrategieën en -tools, bedoeld om professionals en gemeenschappen te ondersteunen bij het samen creëren van ruimtes voor co-existentie.

Methodologie en voortgang

Het onderzoek combineert verschillende methoden binnen een research-through-designbenadering, waarin theoretische verkenning wordt gekoppeld aan praktische toepassing in realistische contexten. In de eerste helft van het promotietraject zijn de theoretische en analytische onderzoeksvragen beantwoord via literatuuronderzoek, de ontwikkeling van het Spectrum of Non-Human Agency en de opzet van een open toegankelijke database met 34 natuurinclusieve en multispecies ontwerpprojecten.

Het project bevindt zich nu in de toegepaste fase, waarin de toolbox wordt getest via casestudies in Nederland, te beginnen met de Beestenbende kinderboerderij in Almere Buiten en gevolgd door een project in de openbare ruimte in Eindhoven. Deze casussen worden uitgevoerd in samenwerking met een Community of Practice van stedelijke ontwerpers, landschapsarchitecten, ecologen en andere belanghebbenden.

Vanaf 2026 wordt het project ondersteund door het Creative Europe–Horizon Europe Driving Urban Transitions (DUT)-programma. Deze financiering maakt het mogelijk om de toolbox verder te testen en te verfijnen, en te onderzoeken hoe deze kan worden aangepast aan uiteenlopende ecologische en culturele contexten.

Resultaten en publicaties 

• Spectrum of Non-Human Agency. Een conceptueel kader dat verschillende gradaties van niet-menselijke betrokkenheid in ontwerpprocessen illustreert, variërend van verwaarloosd tot autonome 'agency' (vrij vertaald: zelfbeschikking, agentschap). Dient zowel als analytisch hulpmiddel als een gids voor het ontwikkelen van multispecies-ontwerpstrategieën.
• Open-access database van design-voorbeelden(opent in nieuw tabblad). Een collectie van 34 internationale natuur-inclusieve en multispecies-ontwerpprojecten, doorzoekbaar via filters, waaronder het niveau van niet-menselijke agency (zoals gedefinieerd in het Spectrum of Non-Human Agency).
• IASDR 2023 Conference poster(opent in nieuw tabblad). International Association of Societies of Design Research, Milaan — oktober 2023. Poster die het oorspronkelijke conceptuele kader voor multispecies participatie in het ontwerp van stedelijke openbare ruimte introduceert, met de focus op het positioneren van niet-menselijke gemeenschappen als centrale actoren.
• Paper (2024): A Framework for More-than-Human Placemaking with Data Storytelling(opent in nieuw tabblad). Co-auteur van dit artikel in het Journal of Digital Landscape Architecture, ontwikkeld vanuit een workshop gehouden tijdens Placemaking Week Europe 2023. Het artikel verkent hoe data storytelling participatieve placemaking-processen kan ondersteunen die meer-dan-menselijke perspectieven erkennen en integreren.
• ROUNDTABLE Blog — What does the more-than-human city look like?(opent in nieuw tabblad). Gepubliceerd op 12 februari 2025. Deze blogpost is het resultaat van de paneldiscussie op de EASA 2024-conferentie in Barcelona, en geeft inzicht in mijn perspectief op de meer-dan-menselijke stad, naast bijdragen van andere internationale experts.
• AESOP 2025 Conference Abstract — Beyond Anthropocentric Placemaking: Integrating Non-Human Agency in the Participatory Urban Design Processes of Public Space(opent in nieuw tabblad) Samenvatting van de AESOP 2025-conferentie, waarin methodologische benaderingen worden weergegeven voor het integreren van niet-menselijke agency in participatief stedelijke ontwerp, voortkomend uit lopende Nederlandse casestudy's.

Meer weten?

Mail met (Phd) onderzoeker Giulia Gualtieri(opent in nieuw tabblad)