Rijke Taal

Binnen het project Rijke taal vragen we aandacht voor het gebruik van rijke taal op school en ontwikkelden we, in lijn daarmee, samen met scholen (co-makerschap) de interventie Focus op begrip ter bevordering van het leesbegrip van PO en VMBO leerlingen.

Introductie 

We hebben de term ‘rijke taal’ geïntroduceerd als tegenwicht tegen de kunstmatig verarmde korte tekstjes die in veel methodes gebruikt worden. Rijke taal is taal geschreven door vakkundige schrijvers met liefde voor hun vak. Rijke taal brengt een authentieke boodschap over aan de lezer. Rijke taal is niet veranderd voor leerdoeleinden. Rijke taal maakt onderdeel uit van de definitieve conceptkerndoelen (versie 2025) voor Nederlands.

Aanleiding

Het gebruik van rijke taal op school is essentieel voor de kansen op taal- en kennisontwikkeling van leerlingen en dat geldt nog sterker voor leerlingen uit taalarme milieus. Een rijk taalaanbod bevordert hun kansen op school en in de maatschappij. Dat is uiterst belangrijk in deze tijd van toenemende kansenongelijkheid.

Doel en aanpak

In professionele leergemeenschappen (PLG's) werken we samen met scholen en onderwijsbegeleiders aan de cyclische verbetering van ons Focus ontwerp voor begrijpend lezen. Daarnaast maken we deel uit van een landelijk onderzoek naar de implementatie van Focus (DBOS+ van Stichting Lezen) en vinden onze boeken over rijke taal hun weg in veel pabo curricula. We maken deel uit van meerdere landelijke adviesgroepen en werkten mee aan het ontwikkelen van een kwaliteitskader voor taalmethodes.

Onderzoeksprojecten

• Werkgroep kwaliteitskader taalmethodes (OCW via Kennistafel Effectief Leesonderwijs)
• Integratie leesonderwijs en burgerschap (Stichting Lezen)
• De Bibliotheek Op School plus (dBOS+) (Stichting Lezen)
• dBOS bibliotheek Kampen (Stadkamer Zwolle)
• PLGs Rijke taal, Focus op begrip

Publicaties

• Smits, A. & van Koeven, E. Geletterdheid en schoolsucces [blog](opent in nieuw tabblad)
• Smits. A., & Van Koeven, E. (2019). Leestoetsen en hun betekenis voor het leesonderwijs. Meertaal, 7(1), 10-13.
• Smits, A., van Koeven, E., & Lok, M. (2022). Focus op begrip. Een aanpak om leesbegrip te bevorderen. Windesheim.
• Pit, M. Smits, A., Gaasbeek, A., Pleumekers, J. & Spätgens, T. (2024). Leesvaardigheid in het VO en VSO [webinar](opent in nieuw tabblad). Onderwijsinspectie.
• Van Koeven, E. (2019). Stilte, wij lezen hier(opent in nieuw tabblad). Stichting Lezen.
• Van Koeven, E., & Smits, A. (2020). Rijke Taal. Taaldidactiek voor het basisonderwijs. Boom.
• Van Koeven, E. & Smits, A.E.H., & (2021). Rijk taalonderwijs is meer dan tips & trics. Tijdschrift Taal, 11(19).
• Van Koeven, E., & Smits, A. (2022, 17 mei). Waar we mee moeten stoppen. Didactief Online.
• Van Koeven, E., & Smits, A. (2023). Rijke taal. Taaldidactiek voor het (voorbereidend) middelbaar beroepsonderwijs. Boom.
• Van Koeven, E. , & Smits, A. (2024, 13 februari). Rijke teksten bestaan niet. JSW.

Meer weten? 

Neem contact op met: Anneke Smits, lector of Erna van Koeven, onderzoeker
E-mail: aeh.smits@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad) of BH.van.Koeven@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)