Flexibilisering

Ontwerp en implementatie van flexibel onderwijs, op verschillende curriculumniveaus en met aandacht voor verschillende perspectieven.

Introductie 

Binnen dit thema doen we onderzoek naar flexibele opleidingsprogramma’s. Als basis gebruiken we de door ons ontwikkelde flexibiliteitsmatrix, waarin we vier dimensies van flexibiliteit onderscheiden. We inventariseren flexibiliteitsbehoeften van studenten, maar ook wat dit aan responsiviteit van docenten vraagt. Bovendien vinden we het belangrijk om flexibel onderwijs in breder verband te bezien, bijvoorbeeld hoe een flexibel programma zich verhoudt tot sociale verbinding.

Aanleiding

Onderwijsinstellingen herontwerpen hun onderwijs massaal in flexibele(r) programma’s. Dat is geen eenvoudige taak. Het ontwerpen en uitvoeren van flexibel onderwijs vraagt van docenten dat zij keuzes maken over de inhoud, de didactiek, de plaats en de tijd van het leren. Docenten geven zelf regelmatig aan dat zij graag ondersteund worden in dit soort omvangrijke herontwerptrajecten.

Doel en aanpak

Vanuit het promotietraject van Herma Jonker (2019) hebben we veel kennis en praktische tools over flexibel onderwijs. We zien flexibel onderwijs als onderwijs waarbij het mogelijk is dat het wordt aangepast aan en toegankelijk is voor studenten met verschillende wensen, behoeften en mogelijkheden (Rao & Meo, 2016). Studenten kunnen in flexibel onderwijs dan meer invloed uitoefenen op hun leerproces en de leeromstandigheden.

Zowel binnen als buiten de hogeschool worden we regelmatig benaderd om bij te dragen aan de verdere invulling van het begrip flexibilisering en aan de vormgeving van flexibele trajecten. Onze bijdragen zijn divers: van conceptualisering, ontwerp van flexibele trajecten tot verkennen van behoeften en monitoren van ervaringen. We werken graag samen met docenten/ontwerpers om grip te krijgen hun invulling van flexibel onderwijs.

Onderzoeksprojecten

• Onderwijskennis.nl: Studentbehoeften in het kader van flexibilisering (NRO; themapagina)
• Onderwijskennis.nl: Flexibel modulair onderwijs (NRO; advies themapagina)
• Ervaringen met leeruitkomsten binnen 2 LW
• 21+alternatief voor toelating lerarenopleidingen LTB, D&P en Ad-Educatief Professional
• Leven Lang Ontwikkelen in zorg en welzijn via praktijkgestuurde deeltijdroutes (NRO Onderwijspremie mbo en ho 2023)

Publicaties

• Smits, A. (2025). Ervaringen met leeruitkomsten binnen de lerarenopleidingen. [Intern rapport]. Hogeschool Windesheim/lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT.
• Pinkster-Schalken, S., & Jonker, H. (2025). Opzet voor een alternatieve 21+toets voor toelating tot lerarenopleidingen LTB, D&P en Ad-Educatief Professional. [Intern rapport]. Hogeschool Windesheim/lerarenopleidingen BO.
• Bosch, E., & Jonker, H. (2024). Op welk vak hebben studenten meer behoefte aan flexibilisering? Ontwerptips voor docenten van de opleiding Ad E-commerce. Hogeschool Windesheim, lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT.
• Huizinga, T., Van Kuijk, M., & Jonker, H. (2023). Studentbehoeften in het kader van flexibilisering. Onderwijskennis.nl (NRO).
• Jonker, H., Gijsen, M., & Smits, A. (2023). Flexibilisering vanuit docentperspectief. [webinar]. Surf.
• Jonker, H., Smits, A., & Gijsen, M. (2020). Flexibiliteit en studiesucces in het hoger beroepsonderwijs – literatuurverkenning. [Rapport]. Hogeschool Windesheim/lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT.
• Jonker, H., März, V., & Voogt, J. (2020). Curriculum flexibility in a blended curriculum. Australasian Journal of Educational Technology, 2020, 36(1), 68-94.
• Jonker, H. (2019). Teachers’ perceptions of the collaborative design and implementation of flexibility in a blended curriculum. [Dissertatie]. Universiteit van Amsterdam.

Meer weten? 

Neem contact op met: Herma Jonker, associate lector.
E-mail: h.jonker@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)