Door praatkaarten woorden aan je verhaal geven
Wanneer docenten Marjon Weijs- Lijster en Gert Stegeman aan de praat raken over het thema mentale gezondheid en veerkracht, gebeurt daar iets. Beiden hebben ze op hun eigen manier te maken gehad met een grote mentale uitdaging. “In die periode heb ik zoveel geleerd dat ik dat graag met anderen zou willen delen,” vertelt Marjon. In samenwerking met Gert gaat ze aan de slag en in samenwerking met verschillende docenten en studenten binnen de minor Creatie & Design ontwikkelen ze praatkaarten. Deze praatkaarten zijn inmiddels zo populair dat Marjon er een training omheen geschreven heeft. Genoeg redenen om dieper op de kaarten in te gaan!
De start van een gesprek
“Ik ben maart 2020 door een opeenstapeling van pittige tegenslagen in mijn privéleven uitgevallen. Met hulp van anderen, waaronder een coach, is het gelukt om er weer bovenop te komen. Dat is een transformerend proces geweest waarin ik ontzettend veel geleerd heb over mezelf, mentale gezondheid en de signalen waar je op moet letten. Met deze kennis wilde ik graag iets doen!” vertelt Marjon. Op Windesheim vindt ze in Gert Stegeman iemand die haar missie deelt. “We kwamen tot de conclusie dat we extra aandacht op mentale gezondheid willen vestigen. Ook zeiden we tegen elkaar dat het geen eenmalige dingen moesten worden, maar een onderwerp dat continue terugkomt. Je ziet dat er veel initiatieven zijn, maar die staan op zichzelf. We vonden het belangrijk dat door de kracht van herhaling het onderwerp terug komt.” Marjon denkt even na voor ze verder vertelt: “Het belangrijkste doel dat we hebben, is mentale gezondheid bespreekbaarder maken. Dit geldt voor zowel onze collega’s als onze studenten: er ligt nog steeds een taboe op dit onderwerp. Je ziet vaak dat mensen handelingsverlegen zijn rondom mentale gezondheid: wat kan je doen voor iemand of hoe voer je een gesprek? Als lerarenopleiders leiden wij de docenten van de toekomst op. Voor hen is het belangrijk dat zij zelf weten wie ze zijn en willen zijn als docent en als mens, zodat ze zelf veerkrachtig zijn en op hun beurt anderen kunnen begeleiden. Zo kunnen zij weer een belangrijk rolmodel zijn voor hun studenten die dat op hun beurt als docent weer voor hun leerlingen of studenten zijn.”
Praatkaarten compleet met handvatten
In samenwerking met studenten van de minor Creatie & Design worden de praatkaarten ontwikkeld. “We hebben studenten gevraagd om vooral visuele kaarten te maken met zo min mogelijk tekst: zo zijn de beelden die erop staan zo vrij mogelijk en kunnen mensen er hun eigen interpretatie aan geven.” Naast de praatkaarten, is Marjon druk bezig geweest om een methodiek te ontwikkelen die aanwijzingen geeft op het moment dat je eigen ervaringen inzet in een professionele setting. Gert en Marjon geloven namelijk dat wanneer je met mensen in gesprek gaat, het vertellen van je eigen ervaringen daarin kan helpen. “We kregen al best wel snel vragen of mensen ook een setje kaarten konden krijgen. Dat is natuurlijk top! We merkten wel dat we bij de praatkaarten meer handvatten wilden geven. Het moet niet zo zijn dat de praatkaarten aangeschaft worden en ze vervolgens op de plank belanden.” En die vraag naar de praatkaarten is groot! “We werden regelmatig uitgenodigd of gevraagd om uitleg te geven over de kaarten. Dat gebeurde zo vaak dat we nu een training hebben ontwikkeld waarin we mogelijkheden bieden hoe je de kaarten het beste kunt gebruiken.”
Van definitie naar eigen materiaal
“Voor ik verder vertel, is het goed in te gaan op wat veerkracht voor ons inhoudt. Met veerkracht bedoelen we niet alleen dat iemand om kan gaan met tegenslagen, maar ook dat iemand terug kan vallen op zichzelf: wie ben jij en in ons geval: waar sta jij voor als docent en wat voor voorbeeld wil je zijn?” zegt Marjon. “Wanneer je deze twee vragen ook kunt beantwoorden, sta je steviger.” Samen met Gert creëert Marjon meerdere momenten waarop mentale gezondheid onder de aandacht komt. Aan de hand van hun eigen verhaal en dat van anderen organiseren ze events en komt het onderwerp regelmatig terug. “Toen we een aantal jaar geleden op de Velon-conferentie een workshop wilden verzorgen, kon dat niet: daar hadden we eigen materiaal voor nodig. Op dat moment gebruikten we ons verhaal en onze vaardigheden, maar wel met het beeldmateriaal van een ander. Dat bracht ons aan het denken.” Uiteindelijk besluiten Marjon en Gert dat ze eigen praatkaarten willen ontwikkelen. “Het belangrijkste voor ons is het gesprek op gang brengen: vanuit daar kun je hele waardevolle dingen bereiken met elkaar.”
Een veerkrachtige en mentaal gezonde toekomst
Inmiddels is de cursus ontwikkeld en zijn de eerste veelbelovende cursisten met de praatkaarten aan de slag. De mooie ervaringen vliegen Marjon tegemoet: “Een van de mooiste reactie die ik gehoord heb, is deze: ‘Deze kaarten geven mij een taal die ik goed beheers, beter dan de taal van woorden.’ Dat is toch prachtig? Inmiddels weet ik namelijk ook dat de kaarten heel goed in te zetten zijn binnen het voortgezet onderwijs binnen mentoraat en leerlingbegeleiding.” Niet alleen met de praatkaarten boeken Marjon en Gert mooie stappen: “Inmiddels is veerkracht ook opgenomen in de leeruitkomsten. Dat betekent dat het onderwerp verankerd is in het onderwijs van onze lerarenopleidingen. In de komende jaren zullen we daar met elkaar betekenis aan moeten gaan geven. De inzet van deze praatkaarten zou daar een mooie rol in kunnen spelen.” Al met al mag geconcludeerd worden dat het doel om meer ruimte en aandacht te vragen voor mentale gezondheid en veerkracht absoluut gelukt is!
Neem contact met ons op
-
Bereikbaarheid
Op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur