Landelijke studiedag klassenassistenten, onderwijsassistenten en leraarondersteuners

Workshop 1

Door: Marije Gerritsen – de Laat
Adviseur en trainer

Seksualiteit en grensoverschrijdend gedrag
We praten er liever niet over maar het is een realiteit die we steeds vaker terugzien in scholen: het meemaken van grensoverschrijdend gedrag, een klacht krijgen over ongewenst gedrag of voor pedo worden uitgemaakt op sociale media. Het beschadigt je zelfbeeld en je werkplezier. De een bespreekt het gemakkelijk en de ander maakt het angstig in diens handelen. Waar ligt nu eigenlijk de grens van wat kan en wat niet kan? En hoe ga je vervolgens het gesprek aan met je leerlingen en collega’s. In deze workshop is ruimte voor uitwisseling, bewustwording en het leren herkennen van de grens m.b.t. grensoverschrijdend gedrag. We maken onder andere gebruik van het Vlaggensysteem.

Workshop 2

Monique Nelen
Opleider, onderzoeker & consultant bij Hogeschool Windesheim.

De pedagogische basis in school
Een sterke pedagogische basis in je klas is een belangrijke voorwaarde voor leerlingen om tot leren te komen. Maar op welke manier kun je daar als onderwijsprofessional aan bijdragen in je klas en in de school? Een greep uit wat de literatuur en de praktijk ons leren over effectieve interventies: zorg voor duidelijke structuren en routines, formuleer heldere gedragsverwachtingen, maar ook geef constructieve feedback en corrigeer op een pedagogische manier wanneer dat nodig is. De schoolbrede aanpak PBS (Positive Behaviour Support) helpt onderwijsprofessionals om een pedagogische basis op maat te ontwerpen en realiseren. Het biedt concrete handvatten voor in de klas. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat PBS bijdraagt aan een veilig schoolklimaat en een afname van gedragsincidenten. In 2009 is PBS in Nederland geïntroduceerd en inmiddels werken zo’n 450 scholen met PBS (zowel basis-, voortgezet- als middelbaar beroeps-, regulier en speciaal onderwijs). In deze workshop gaan we in op de handvatten die PBS biedt om de pedagogische basis in de klas te versterken en daarmee te werken aan een goede groepsdynamiek. Ook als je niet op een PBS-school werkt.

Workshop 3

Leonie Bijen
Brugfunctionaris praktijkschool De Meander (Wolfsbos Hoogeveen).

Switch – samen het verschil maken in gedrag.
Als onderwijsassistent sta je midden in de praktijk. Jij ziet dagelijks wat er gebeurt in de klas: het mooie, het uitdagende en soms ook het ingewikkelde gedrag van leerlingen. Steeds vaker staan we samen voor complexe situaties waarin we ons afvragen: “Wat heeft deze leerling nu écht nodig?”

In november 2024 begon ik op Wolfsbos - locatie De Meander (praktijkonderwijs) met de opdracht om een interne Time Out-ruimte op te zetten. Al snel merkte ik dat de vraag vanuit het team niet alleen ging over een plek waar leerlingen tijdelijk naartoe konden, maar vooral over hoe we als school omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag.

In deze workshop neem ik je mee in ons proces van het afgelopen jaar. Hoe we als team stap voor stap de switch maakten: van leerlingen uit de les sturen naar leerlingen juist binnenboord houden en blijven verbinden, óók als het spannend wordt. Je krijgt een eerlijk kijkje achter de schermen, met praktijkvoorbeelden, lessen die we leerden (soms met vallen en opstaan) en concrete handvatten die je direct kunt toepassen in jouw rol.

Want als onderwijsassistent speel je een cruciale rol in het creëren van rust, structuur en verbinding in de klas. Laat je inspireren en ontdek hoe ook jij het verschil kunt maken door bewust een andere aanpak te kiezen. Samen zorgen we voor een veilig en krachtig leerklimaat!

Workshop 4

Naomi de Lange
Studieloopbaanadviseur bij Firda Studenten Service Centrum

De kracht van jouw aanwezigheid
In deze workshop staan we stil bij de kracht van jouw aanwezigheid als onderwijsassistent. In het contact met studenten willen we graag direct helpen, oplossingen aandragen en meedenken. Maar wat gebeurt er als je op je handen moet zitten? Als je het niet voor ze kunt oplossen? Soms is een veilige plek waar studenten hun verhaal kunnen doen genoeg.

Deze workshop begint met een krachtige spoken word over sociale veiligheid en mentaal welzijn. Daarna brengen we vanuit de eigen praktijk in kaart waar studenten tegenaan kunnen lopen. Welke signalen zie je? Wat roept dat bij jou op? En hoe kun je aanwezig zijn zonder over te nemen? We oefenen met aandachtig luisteren, aanwezig zijn in het moment, en het bieden van ruimte. Dit kun je weer meenemen in de gesprekken die je voert met studenten.

Workshop 5

Joske van der Sluis
Ontwikkelingspsycholoog

De kracht van het kindgesprek

Kindgesprekken zijn een effectieve manier om het kind meer inzicht, overzicht en uitzicht te geven ten aanzien van zijn eigen leerproces. Het zijn gesprekken die gericht zijn op de beleving en de mening van het kind. Wat gaat al goed, waar zou je nog in willen groeien? Tegelijkertijd weten we dat dit hele lastige vragen kunnen zijn voor kinderen om te beantwoorden. Hoe voeren we deze gesprekken en welke middelen en materialen kun je inzetten om de kinderen hierbij te ondersteunen? Welke vragen zijn effectief en welke zijn minder geschikt? En hoe kom je vervolgens gericht tot het stellen van doelen?

Doel
Er wordt een workshop gegeven van 75 minuten met als doel de kennis en vaardigheden in het voeren van effectieve en progressiegerichte gesprekken met kinderen te vergroten. Je krijgt op een praktische manier inzicht de attitude, gesprekstechnieken, effectieve vragen en mogelijke tools om het gesprek te ondersteunen. Je krijgt veel praktische handvatten aangereikt waar je direct mee aan de slag kunt.

Aan het einde van deze workshop:

• Weet je hoe je een kindgesprek kunt inzetten om kinderen meer grip laten krijgen op hun eigen leerproces en ontwikkeling;
• Heb je inzicht in de voorwaarden voor een kindgesprek (attitude en luisterhouding);
• Heb je kennis over de opbouw en gespreksfasen van een kindgesprek;
• Heb je nagedacht over en geoefend met gesprekstechnieken en het stellen van passende vragen;
• Heb je verwoord welke ideeën voor materialen of een format jou het meest passend lijken.

Workshop 6

Jeanet van Dam
Docent masteropleidingen Windesheim
 

Aandacht maakt het verschil – Feedback geven met het 4G-model

Een veilige school begint bij mensen die elkaar écht zien en durven aanspreken.

In deze interactieve sessie ontdek je hoe jij kunt bijdragen aan een positieve feedbackcultuur in jouw team. Je leert hoe je met het 4G-model (Gedrag – Gevoel – Gevolg – Gewenst gedrag) op een open en constructieve manier feedback kunt geven aan collega’s en leerlingen.

We oefenen met herkenbare situaties uit de praktijk uit het onderwijs: hoe zeg je iets wat lastig is, zonder dat het spanning oproept? Hoe kun je feedback ontvangen zonder in de verdediging te schieten?

Na deze bijeenkomst:

• begrijp je waarom een gezonde feedbackcultuur bijdraagt aan sociale veiligheid;
• kun je feedback geven die verbindt in plaats van verdeelt;
• heb je handvatten om met aandacht verschil te maken in jouw team en in de klas.

Een bijeenkomst vol herkenning, praktische oefeningen en vooral: ruimte om te leren van elkaar.

Workshop 7

Nikée Hogenboom
Docent masters Hogeschool Windesheim

Van overleven naar leren: de kracht van aandacht in traumasensitief onderwijs

Grote kans dat jij leerlingen kent of hebt gekend die iets ingrijpends hebben meegemaakt.

In het PO heeft 45% van de kinderen van 11 jaar minimaal één dergelijke gebeurtenis ervaren. In het SO geldt dat bijna drie op de vier kinderen te maken heeft gehad met vier of meer ingrijpende gebeurtenissen. Zulke gebeurtenissen kunnen een hele grote invloed hebben op de ontwikkeling en het gedrag van leerlingen. In deze workshop staat we stil bij de impact van trauma en de belangrijke rol die jij als onderwijsprofessional kunt vervullen.

Workshop 8

Ilona Stoffers
Onderwijskundige in Lab21 Hogeschool Windesheim

Online veiligheid van jongeren

De online wereld is voor veel jongeren een tweede thuis: van sociale media en games tot AI-toepassingen die steeds vaker deel uitmaken van hun dagelijks leven. Deze digitale omgeving biedt veel kansen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Als klassen- of onderwijsassistent sta je dichtbij leerlingen en speel je een belangrijke rol in het bespreekbaar maken van online gedrag.

In deze interactieve workshop verdiepen we ons in actuele thema’s rondom online veiligheid. Denk aan de impact van schermtijd op welzijn en concentratie, de invloed van online gemeenschappen (denk aan de manosphere), en de zorgwekkende toename van online en offline geweld onder jongeren. Ook besteden we aandacht aan kunstmatige intelligentie: hoe gebruiken jongeren AI en herkennen ze gegenereerde nepinformatie?

We gaan samen in gesprek over vragen als:

• Hoe herken je signalen van ongezond of risicovol online gedrag?
• Hoe maak je online veiligheid bespreekbaar zonder belerend te zijn?
• Welke praktische handvatten kun je inzetten om leerlingen bewust te maken van hun keuzes online?

De workshop biedt ruimte om ervaringen te delen, vragen te stellen en samen strategieën te ontwikkelen die je direct kunt toepassen in de praktijk. Zo ga je naar huis met meer inzicht in de digitale leefwereld van jongeren én met concrete ideeën om met hen in gesprek te gaan.