De vier aspecten van een boodschap

Hoe voorkom je misverstanden?

'Het verkeerslicht is rood!', zegt je man naast je in de auto. 'Hoor eens, wie rijdt er nou, jij of ik?!', antwoord je geïrriteerd. Zwijgend rijden jullie naar huis...

Er zijn in een gesprek vier aspecten van de boodschap die tegelijkertijd spelen en elkaar beïnvloeden. Als je je hiervan bewust bent, helpt dat om in de toekomst misverstanden te vermijden.  

Relationele aspect

Elke boodschap die we uitwisselen in de interactie tussen twee of meer personen - hoe kort ook - omvat maar liefst vier dimensies: het zakelijke aspect, het expressieve aspect, het relationele aspect en het appellerende aspect. In het voorbeeld met het verkeerslicht richt je je vooral op het relationele aspect dat je denkt te horen: dat aspect van de boodschap dat iets zegt over hoe je man (de zender) jou (de ontvanger) ziet. Je krijgt misschien het gevoel dat je man weinig vertrouwen heeft in de manier waarop je autorijdt. Niet wat je man zegt, maar vooral hoe hij het zegt is daarbij van doorslaggevend belang. Uit zijn gezichtsuitdrukking en toon maak je op dat hij vindt dat je het kennelijk niet helemaal goed doet. 

Appellerende en expressieve aspect

Vaak heeft een boodschap (bewust of onbewust) het doel invloed op een ander uit te oefenen. Dit noemen we het appellerende aspect van de boodschap. In ons voorbeeld is de kans aanwezig dat je man met zijn boodschap wil bereiken dat je op de rem trapt. De boodschap bevat ook informatie over de gemoedstoestand van de zender. De toon waarop hij zijn boodschap geeft zegt iets over de emotie van dat moment: irritatie, angst of bezorgdheid bijvoorbeeld. Dit is het expressieve aspect van een boodschap.
 

Zakelijke aspect

Naast het relationele, appellerende en expressieve aspect van de boodschap is er ook nog een inhoudelijk aspect. Wellicht constateert je man slechts dat het stoplicht op rood staat. Dat zou in theorie ook nog kunnen. 

Tot slot nog een tip om je bewust van te zijn: Onderzoek heeft uitgewezen dat zeker 70% van onze communicatie bestaat uit non-verbale communicatie. De ontvanger pikt bewust of onbewust vooral de manier waarop we dingen zeggen, onze intonatie en lichaamshouding, op. Dit gedeelte van de boodschap heeft dus de meest impact.