Armoedeverlichting startpunt voor betere gezondheid

'Armoedeverlichting moet het startpunt zijn van gemeenten om de gezondheid van arme laaggeschoolde inwoners te verbeteren.’ Dit pleidooi doet Joop ten Dam in zijn afscheidsrede als Windesheimlector.
 

De gezondheidsverschillen tussen hoogopgeleide en laagopgeleide Nederlanders die in armoede leven, zijn enorm groot. ‘Als je in schaarste leeft, functioneren de hersenen minder goed. Je hoofd zit vol kopzorgen en je gezondheid lijdt eronder.'

Verkleinen gezondheidsverschillen

Joop ten Dam neemt na 11 jaar afscheid als lector Gezonde Stad bij hogeschool Windesheim. Zijn hele carrière heeft hij aandacht gehad voor het verkleinen van gezondheidsverschillen tussen hoog- en laagopgeleiden. Leg de focus eerst op armoedebestrijding is zijn advies aan gemeenten en richt je niet uitsluitend op het stimuleren van een gezonde leefstijl, zoals meer bewegen, gezond eten, stoppen met roken en overmatig alcoholgebruik.

Stress-sensitieve dienstverlening

Daar moeten gemeenteambtenaren en schuldhulpverleners volgens Ten Dam rekening mee houden. ‘In plaats van te zeggen:’ U heeft alweer uw afspraak vergeten en wordt daarom op uw uitkering gekort' kun je beter zeggen: ‘ik merk dat u veel aan uw hoofd heeft en de afspraak opnieuw bent vergeten. Hoe kunnen we u helpen om zorgen weg te nemen’, licht Joop ten Dam toe. Samen met lector Nadja Jungmann van Hogeschool Utrecht ontwikkelde hij de training stress-sensitieve dienstverlening, waarin gesprekstechnieken aan bod komen.

Leefstijl

Ten Dam houdt zich al jaren bezig met onderzoek naar gezondheidsbevordering binnen het sociale domein. Waarvan 11 jaar als lector Gezonde Stad bij hogeschool Windesheim. Overheidscampagnes om bewoners met een kleine beurs een gezondere leefstijl bij te brengen hebben volgens Ten Dam pas zin hebben als ook de onderliggende armoede wordt aangepakt.

De Geweldige Wijk

Een project die deze aanpak volgt en waar hij als lector nauw bij betrokken is, heet De Geweldige Wijk in de gemeente Meppel. Een project dat actief ondersteund wordt door de gemeente en mede het initiatief van de organisatie Geluks BV. Mensen die hulp nodig hebben kunnen in een app hulp van andere inwoners, hulpverleners of bedrijven inroepen die zijn aangesloten. Vragen als: ‘Wie wil mijn wasbak ontstoppen. Of mijn kind is uit zijn bed gegroeid. Heeft iemand een groter ledikant over?’ In het najaar komen de resultaten van dit onderzoeksproject naar buiten. Maar de gebruikers zijn erg enthousiast en zeer te spreken over de aangeboden voorzieningen.